Interview With Graciela Chichilnisky ~ Reflections Of An Innovated-Minded Economist

• by: Marcus Rolle

In this new interview, Graciela Chichilnisky, a world leading economist and one of the major climate change forces in our era, talks about growing up in Argentina and the legacy of the Peron revolution, her struggles with gender discrimination in a male-dominated world of science,  and the need to design new global institutions to address climate change.

Chichilnisky has published scores of books, including Saving Kyoto, and some 350 scientific articles in the world’s most prestigious economics and mathematics journals. The Washington Post calls her an “A-list star” and Time Magazine a “Hero of the environment. In addition,  Chichilnisky has made revolutionary contributions to the world economy – like creating the concept of Basic Needs and the UN Carbon Market.

Marcus Rolle: You were born in Argentine and your father was a minister in the Juan Peron government. What was it like growing up in Argentina at the time of the Peron reign?

Graciela Chichilnisky: When I was a child, Buenos Aires seemed a magical place at a magical time. Buenos Aires is a lively and beautiful city, people were interesting and intense. In reality, Buenos Aires then reminds me of New York now: a graceful old city full of live, intensity and culture. And the Argentine countryside is extraordinary – Patagonia is a huge empty land of glaciers, cattle, sheep, whales, penguins and pink flamingos. The peaceful beauty of the Atlantic Coast, the majesty of the snowy Andes that have some of the tallest mountains in the world, the Iguazu Falls in the North boundary with Brazil, the enormity of the Pampas, it was all magic.
My father was a Professor of Neurology at the University of Buenos Aires and a minister of Public Heath under Peron and he built hundreds of hospitals all over Argentina. He was the doctor of Eva Peron and a friend of Juan Peron, who admired him. I still have some of the letters that Perón hand wrote to my father. Life under Peron then was intoxicatingly eventful. Evita took on the landed oligarchy and stood firm with the “descamisados” – the shirtless. In reality Evita and Peron represented the industrial revolution while the landed gentry represented the Spanish aristocracy. Landowners vs shirtless. The land in Argentina is so enormously rich and fertile – comparable only to the Ukraine and the Great Lakes in the US – that Argentina in the 1950’s was bound to become one of the richest countries in the world. But the forces of darkness won and there were coups d’etat that removed Peron after Evita’s early tragic death, the military dictators made torture a staple and dedicated the nation to exports of natural resources such as wheat and meat. No industrialization and a war pitting the landowning oligarchs against the labor unions. This destroyed the social advances of Peron and his intentions of industrializing Argentina. Even today a visitor can observe the industrial revolution that never happened. Eventually however and with the help of Margaret Thatcher – her best role perhaps – the military lost its prestige and was unmasked as brutal and incompetent and nowadays everybody is a Peronist. The recent presidential elections pitted one Peronist candidate against another. Even my spell corrector knows how to spell Peron and Evita and despite their errors they emerged as the heroes of the people – and the military-religious complex as the villains of the people. In a way the entire world now needs a Peronist revolution to counteract the enormous inequality of wealth that was created during the period of globalization and is destroying everything and the most basic human values along with the rest.

MR: At the age of 17 you went to the US to study at MIT as a graduate student under some rather unique circumstances. Would you relate the background of the events that brought you to the US?

GC: I was finishing high school when I started taking University courses without permission – there I met wonderful professors and students who opened my eyes to the world of science and mathematics – it was a great privilege. But towards the end of the 1960’s and the beginning of the 1970’s the military staged several coup d’etats and in one of them they closed down the University in Buenos Aires. One MIT professor who was there at the time, the famous Warren Ambrose, a well known Mathematician, decided to take 6 Argentinian students to MIT to continue their studies, since the University had been indefinitely closed down. All of them were graduate students who were taking doctoral courses in Mathematics – except for me who never went to college. MIT accepted me, a single mother without a college degree, as a Special Graduate Student in Mathematics and the Ford Foundation gave me a scholarship. After a year of very hard but enjoyable work I came on top of the Mathematics PhD class at MIT — and then I became an official PHD student in Mathematics at MIT. This led me to obtain to a PhD in Mathematics, and then another PhD in Economics at UC Berkeley – two PhDs to compensate for the fact that I never got a college degree! Read more

Climate Change And The Future Of The World: An Interview With Graciela Chichilnisky

• by: Marcus Rolle

In this highly insightful interview, climate change authority and leading economist Graciela Chichilnisky talks about the catastrophic threats that climate change pose to the future of the world if we fail to coordinate global actions aimed at the curbing of emissions and the removal of carbon dioxide from the air through the revolutionary technology available. Professor Chichilnisky also argues, however, that technology isn’t magic, and that what is required for tackling global warming with carbon negative technologies are fundamental changes in the way the global economy and its institutions have functioned in the post-war era.

Marcus Rolle: You have been for many years one of the leading forces in climate-change efforts. How do we define climate change?

Graciela Chichilnisky: Climate change means a major shift in climate patterns, such as dramatic increase in the violence, frequency, length, and severity of climate events, including superstorms, tornadoes, typhoons, major floods, and long severe droughts, as well as other climate related environmental disasters. These events increase both in intensity and frequency as energy in the atmosphere increases, which occurs when the mean temperature increases. Climate change also means dramatic changes in long term climate patterns such as desertification, the alteration or the reversal of major ocean currents, changes in the sea level, melting of the planet’s polar caps, and glacier periods.

MR: What evidence do you think supports the argument that climate change is taking place and that the global mean temperature is driven up by human interference?

GC: The statistical evidence conforms to the definition just provided: the planet’s polar caps are indeed melting, and the sea levels are indeed rising. This has been measured and is directly observed. We have increasingly violent, frequent, lengthy and severe climate events, major floods and unusual severe droughts that do not correspond statistically to standard deviations from the mean. Thousands of scientists from all over the world who report to the United Nations Intergovernmental Panel on Climate Change (IPCC) have come to the conclusion that changes in temperature are associated with changes in the concentration of greenhouse gases, of which the main one is CO2, and that mean temperature is increasing due, for the most part, to the burning of fossil fuels – coal, natural gas and petroleum -– for economic purposes: industrialization. Read more

Van ellende edel. De criticus Slauerhoff over het dichterschap ~ Inhoudsopgave & Woord vooraf

• door: Hein Aalders

Inhoudsopgave

1. Inleiding
2. Demonen en dode zielen: Ruslands letterkunde
3. Stéphane Mallarmé: mysterieuze hersenspinsels en het vrije vers
4. ‘In den beginne was het Woord’: een beginselverklaring
5. Jules Laforgue: ‘stoutmoedige acrobaat in tijd, ruimte en gebied van het ik’
6. Arthur Rimbaud: ‘Mijn doode kameraad, ontembre zwerver, burgerterger’
7. Tristan Corbière: ‘Mijn broederziel, wiens incarnatie ik misschien ben’
8. ‘Het geval Lautréamont’: de logica van een abnormaal individu
9. Rainer Maria Rilke: ‘het móeten zwerven’
10. ‘Gorters werk bezitten is al een groot geluk’. Slauerhoff en het vrije vers
11. Slauerhoff polemist
12. Recapitulatie
13. De identiteit van de dichter. Slauerhoffs vers-praktijk
14. ‘Van ellende edel’. Besluit

Bijlage I. Slauerhoffs publicaties beschouwend proza
Bijlage II. Een selectie uit Slauerhoffs poëticale gedichten
Bijlage III. Corbières besproken gedichten
Bijlage IV. Slauerhoffs stuk over Lautréamont
Bijlage V. Slauerhoffs besproken gedichten
Bibliografie

Extra: VARA ~ De wereld draait door: Van Dis en Meinderts over de nalatenschap van Slauerhoff

Rozenberg Publishers 2005 – ISBN 90 5170 516 6

Woord vooraf
Dit proefschrift was een project dat voor het grootste deel tot stand kwam in stilte en in de eenzame teruggetrokkenheid van studeerkamer, bibliotheek en archief. Toch had deze arbeid niet zonder anderen gerealiseerd kunnen worden. Een aantal mensen wil ik daarom op deze plaats bedanken voor hun bijdrage aan de totstandkoming van dit boek. Read more

Van ellende edel ~ Inleiding ~ Want wie vond ooit door te zoeken?

• door: Hein Aalders

1.1 Probleem- en doelstelling
‘Vanouds bracht reeds het dichter-zijn met zich mee, het móeten zwerven’, schrijft Slauerhoff in 1925 in een bespreking over Rilke.[i] Behalve het beroep dat hij op de Oudheid doet, valt het op dat Slauerhoff hier twee kenmerken van het dichterschap geeft: de aanwezigheid van een dwingende macht die de dichter in zijn ban houdt, en de geneigdheid van de dichter tot zwerven, tot een reizend leven dat een sedentair bestaan uitsluit.

Beide opvattingen heeft Slauerhoff in vers-theorie en vers-praktijk beleden. Zowel de door een demonische macht beheerste dichter, die hem tot scheppen dwingt, ook al wil hij het niet, als de onrustig dolende dichter (‘De dichter gaat de wereld rond’), vindt in het werk van Slauerhoff zijn duidelijkste verschijning in de figuur van de poète maudit.

Anders dan dat van tijdgenoten en collega-dichters als Marsman, Nijhoff, Bloem en Vestdijk is het kritisch werk van Slauerhoff altijd op de achtergrond gebleven. Het is het minst bekende deel van zijn oeuvre. Zijn brieven genieten zelfs meer bekendheid. De grote belangstelling voor de persoonlijkheid van de dichter Slauerhoff zal hier wel de reden voor zijn. Maar door een biografische bril bezien is het kritisch werk uiterst verhelderend. Het vormt dan ook een onlosmakelijk onderdeel van zijn levensbeschrijving. Opvallend is bijvoorbeeld Slauerhoffs vroege belangstelling voor Franse auteurs, in het bijzonder enkele dichters uit het Franse symbolisme[ii] en poètes maudits van het fin de siècle, aan wie hij tussen 1919 en 1925 een zestal stukken wijdde. Behalve een persoonlijke typering en interpretatie van deze auteurs en hun werk laten deze artikelen ook zien hoe Slauerhoff dacht over zaken die zijn eigen poëzie betroffen. Read more

Kleine dorpen ~ geen sociaal vangnet voor de meest kwetsbare ouderen

• door: Jasper Veldhuis

Ondanks de vergrijzing en verschraling van het voorzieningenniveau is het dorp nog altijd een aantrekkelijke woonplek voor de oude dag. Het sociaal vangnet biedt soelaas wanneer ouderdomskwalen zich aandienen. Bevestigt ook het SCP-rapport ‘Kleine gebaren’. Maar niet voor iedereen, isolement en eenzaamheid is voor de meest kwetsbare ouderen een hardnekkig probleem, zelfs in kleine dorpsgemeenschappen.

Het SCP-rapport ‘Kleine gebaren’ maakt deel uit van het onderzoeksprogramma De Sociale Staat van het Platteland (SSP). De afgelopen tien jaar is de sociale conditie van het platteland vanuit diverse invalshoeken onder de loep genomen in een reeks rapporten. Daarin lezen we hoe dorpen van karakter veranderen en gaandeweg ook stedelijke trekjes krijgen. In dit jongste rapport onderzoekt Lotte Vermeij van het SCP wat dorpsgenoten betekenen voor het groeiende aantal ouderen in dorpen. Een actueel thema in een tijdsgewricht waarin ouderen langer zelfstandig willen wonen, ook als zich gebreken aandienen. En de overheid uit financiële noodzaak de rem zet op de toenemende behoefte aan voorzieningen voor ouderen. Het gevolg hiervan is dat ouderen die hulp aan huis nodig hebben, in de toekomst steeds vaker een beroep moeten doen op de mensen in hun omgeving. Het SCP wil weten wat dit betekent voor ouderen in kleine dorpen waar voorzieningen speciaal voor ouderen doorgaans ontbreken. Hoe is het daar gesteld met de zelfredzaamheid? In hoeverre zijn dorpsgenoten bereid om bij te springen? Een andere reden om dit rapport tegen het licht te houden, is de vraag of grotere dorpen en steden op dit punt iets kunnen leren van kleine dorpsgemeenschappen? Zijn er overeenkomsten, of zijn de omstandigheden in kleine dorpen juist heel uitzonderlijk?

Eenzaamheid ligt op de loer
In ‘Kleine gebaren’ nuanceert het SCP het clichébeeld van het kleine dorp als een hechte gemeenschap waar ‘noaberschap’ vanzelfsprekend is en dorpsgenoten automatisch voor elkaar klaar staan. De enquête onder 7000 bewoners van dorpen met minder dan 3000 inwoners, wijst uit dat ouderen over het algemeen uiterst tevreden zijn met hun dorp, slechts een kleine minderheid ziet dat anders. Wel neemt het aantal contacten met dorpsgenoten op oudere leeftijd geleidelijk aan af. En hun beeld van het dorp wordt op oudere leeftijd iets minder rooskleurig. Ouderen die zichtbaar onthand zijn, kunnen op een helpende hand rekenen. De mate van aansluiting bij dorpsgenoten speelt niet zo’n grote rol bij de praktische hulp die ouderen nodig hebben. De waarde van contacten ligt op een ander vlak. Het onderhouden van dorpscontacten blijkt vooral een buffer te zijn tegen sociaal-emotionele problemen. Daar zit gelijk ook de grootste pijn bij de meest kwetsbare ouderen, met name bij bewoners die van een laag inkomen moeten rondkomen. Zij missen de aansluiting en raken hierdoor steeds verder in een isolement. En dan ligt eenzaamheid op de loer. Deze dorpsbewoners laten zich somber uit over de lokale omgangsvormen. En geven aan dat ze geen behoefte hebben aan hulp. Het laat zich aanzien dat deze ouderen hun verwachtingen al veel eerder naar beneden hebben bijgesteld. Read more

Ik heb het beest in de bek gekeken. In gesprek met Frank Siddiqui

• door: Chris Keulemans

Frank is geen vriendjesmaker. Hebben we ooit zo lang en persoonlijk met elkaar zitten praten als nu, op een paar nazomeravonden in 2015? Zelden. We liepen twintig jaar rond in hetzelfde circuit, kruisten elkaars wegen vaak, werkten dezelfde kant op – maar we deelden, denk ik, ook eenzelfde koppige arbeidsethos, een reserve tegen al te veel versluierende gezelligheid, misschien ook een zeker ontzag dat je bij wederzijdse bewondering wel eens in de weg kan zitten. Veel lange avonden met opgewonden gesprekken, drank en steeds wilder anecdotes hebben we dus niet gedeeld.

Maar je kan ook achteraf vaststellen dat je eigenlijk al jaren vrienden bent. Niet omdat je zoveel tijd met elkaar hebt doorgebracht, maar omdat je met terugwerkende kracht weet dat het altijd belangrijk was te voelen, ook op de momenten dat je zelf even de weg kwijt was of de energie zoek raakte, dat de ander in de buurt was en door hetzelfde vuur gedreven werd. Dat blijkt wel, nu we de geschiedenissen van ons persoonlijk engagement naast elkaar leggen.

Frank was er eerder bij dan ik. ‘Mijn missie, eind jaren tachtig’, zegt hij, ‘was meteen: de beelden die er van moslims bestaan accepteer ik niet.’ Afkomstig uit de kraakscene zag hij in die tijd weer perspectief op werk. Hij koos voor de journalistiek. Zijn scriptie aan de School voor Journalistiek in Utrecht ging over het beeld van moslims in de media.

Dat beeld recht te zetten, uit te breiden en er andere beelden tegenover te zetten, het werd de constante in het journalistieke werk dat hij daarna jarenlang uitvoerde: als verslaggever bij Trouw, in de werkgroep Migranten en Media van de NVJ, als mede-oprichter van het magazine Fast Forward, ‘voor Nieuwe Nederlanders met ambitie’.

Terugkijkend is het een helder verhaal. De ‘zoon van een islamitische werkelijkheid’ kwam te werken bij dagblad Trouw, als verslaggever met een vrije rol. ‘Ik wilde het beeld van moslims gaan nuanceren. Op de krant stonden die helemaal in het out-group perspectief. Er was geen identificatie mee, ze stonden erbuiten. De groep werd een soort. Heel begrijpelijk, maar je moet er wel iets aan doen. En dus stelde ik de vraag: hoe leven deze mensen, wat doen ze in het dagelijks leven? Tegenover de grote problematieken – huisvesting, werkloosheid, integratie, criminaliteit – moet je gewone mensen zetten. Niet vanuit het achterstandsdenken dat toen heerste in de linkse hoek. Dat was een en al zieligheid. Zo neem je mensen niet serieus. Ik wilde vooral de tweede generatie uit die sfeer van achterlijkheid halen. Wij dachten toen ‘onze’ arbeiderskinderen de universiteit bereikten, dat de emancipatie voltooid was. Maar nu kwam deze hele generatie eraan!’

Ik was in die tijd boekhandelaar. De Verloren Tijd, inmiddels Stichting Perdu, was mijn domein. Ik las ingewikkelde boeken, leerde ingewikkelde schrijvers kennen en gunde mezelf alleen op zondagmiddag wat afleiding. Als keeper van het tweede elftal van Arsenal in Buitenveldert. En mijn elftal zat vol met die tweede generatie: Youssef, Ahmed, Yassine, Khalid en de anderen. Marokkaanse Amsterdammers in de twintig. Leuke, praatgrage jongens, tegen een stootje bestand. Zielig kon ik ze moeilijk vinden, als ze weer eens vier man voorbij pingelden of die spits onderuit kegelden voordat hij het mij moeilijk kon maken.
Ik maakte mee hoe de schalen met zoetigheid binnenkwamen na een avondwedstrijd tijdens de ramadan. En het grappige was: op die bijna ongeletterde voetbalclub waren zij de enigen die niet raar opkeken als ik zei dat ik een boekwinkeltje had.

Vrijdagmorgen om half zeven komen de eerste moskeegangers aangelopen. In de Amstel lichten smeltende ijsschotsen op in de ochtendschemering. De moskee is alleen te herkennen aan twee kleine arabische bogen, midden tussen de woonhuizen. Een zwak verlicht uithangbord boven de ingang vermeldt de naam van God. Al kabir el maschid staat er in het arabisch boven: ‘De grote moskee’. Het bord staat scheef, aangereden door een vrachtwagen. Geld om het recht te zetten is er niet. (Trouw, 31 januari 1997, Frank Siddiqui en Esme Choho)

Omdat er een controverse woedde rond de Al Kabir moskee ging Frank verslag doen. ‘De grootste Marokkaanse moskee van het land stond op 200 meter van onze redactie aan de Wibautstraat. Wisten ze niet. Er werd kwaad gereageerd op mijn reportages. Henk Muller, de islamoloog van de Volkskrant, prikte zijn vinger in mijn borst: Jij praat met de vijand! Mohammed Rabbae was bang dat de Amicales er weer voet aan de grond zouden krijgen. Het moskeebestuur was radeloos. Hoe moesten ze dat beeld rechtzetten? Gewoon, dacht ik: be there, kijk maar. Ik zat bij de ramadan, bij de gebeden, tussen die honderden mannen. Het doordringende moment van het amen in zo’n dienst …’

Fatima Mernissi had een mooi boek geschreven over de hadiths: de apocriefe, niet opgeschreven uitspraken van de profeet. Ik ging praten met een groep vrouwen die de moskee bezochten over de invloed van die hadiths op hun leven. Als man. Journalistiek echt een hoogtepunt. Maar die klootzak van een Jaffe Vink zette er als kop boven: ‘Wij hebben gelukkig allemaal goede mannen.’ Het was allemaal heel emotioneel voor mij. Te emotioneel. En ik had me nog niet echt een sterke positie kunnen verwerven. Ik had goede credits, maar men twijfelde of ik echt dit onderwerp moest doen. Op een gegeven moment heb ik het losgelaten. Je loopt gewoon stuk.’

Plotseling, ergens midden in het gebed, beantwoorden de mannen de zang van de imam met aan langgerekt, geneuried amieeen. De toon wordt zo lang aangehouden, dat iedereen er haarzuiver op af kan stemmen. Een amen dat diepe snaren beroert.

Intussen werkte ik in De Balie aan het Leidseplein. Op een dag kreeg ik een telefoontje van het stadhuis. Salman Rushdie kwam op bezoek, of ik dat wilde helpen organiseren. De fatwa gold nog, de beveiliging was immens. In de gepantserde bunker onder de Stopera vroegen we aan Rushdie wat wij in Nederland konden doen om zijn zaak te helpen. Hij keek mij aan, met die lepe ogen, en zei: ‘Jij werkt toch in een debatcentrum? Organiseer het gesprek met de moslims in Nederland.’ En dus gingen we dat doen. Onhandig, op de tast, maar toch.

Adriaan van Dis, Ed van Thijn, Sajida Abdus-Sattar, imam Van Bommel, Haci Karacaer, een jonge Ahmed Aboutaleb, een nog jongere Fatima Elatik (die ook al opdook in Franks reportage over de Al Kabir moskee) – ze zaten er allemaal.
Frank was minder gehoorzaam. Minder gevoelig voor reputaties ook. ‘De Rushdie-affaire zorgde voor een aardschok in de media. Een psychologisch spel met ongelooflijk veel impact. Iedereen koos de kant van Rushdie. Kranten zijn echt gemeenschappen, intern ontloopt niemand de communis opinio. Er zijn leidende meningen, controversiële meningen en meningen die niet getolereerd worden. In dit geval was dat de tussenpositie, en die koos ik. Collega’s die vroegen of ik me al solidair had verklaard stelde ik een wedervraag: ‘Ik heb het boek nog niet gelezen, jij wel?’

Toen ik het eenmaal uit had groeide mijn ambivalentie: het is een prachtig boek, maar het is godslasterlijk. Je moet proberen te beseffen wat zoiets betekent als je dat in die cultuur parachuteert. In die context probeerde ik het te zien. Ik schreef een komisch stuk over een film die ik in Pakistan had gezien: slapstick op een eiland, waar de piraten jacht maakten op Rushdie. De bioscoop puilde uit, de mensen kwamen juichend naar buiten. Het was een feest. Mijn stuk viel helemaal niet goed op de redactie. Er woedde een cultuurstrijd.

De strijd tussen de goede en de slechte wereld. De Muur was gevallen, de Sovjet-Unie bestond niet meer. Zouden er nieuwe connecties ontstaan, of gingen we op zoek naar een nieuwe vijand? De islam, zei men, vormde een tegenbeeld van onze zuivere cultuur. ‘Die mensen hebben de Verlichting niet meegemaakt,’ klonk het, ‘ze hebben geen wetenschap.’ In die mal werden alle argumenten gearrangeerd. En dat is nog steeds zo.’

In die jaren was Anil Ramdas de ster van De Balie. Welsprekender, vindingrijker, invloedrijker dan de rest. Geen moslim, weliswaar, maar wel een gekleurde man. Hadden we onze eigen Salman Rushdie gevonden? ‘Anil was zeker een icoon voor mij,’ zegt Frank. ‘Een watervlugge denker, iemand die ook wel ruimte maakte voor anderen met een moeilijke achternaam. Ik had maar af en toe direct met hem te maken. Hij was kieskeurig in het samenstellen van zijn entourage, gewone journalistjes hoorden daar niet bij. We hadden wel raakvlakken: onze families kwamen uit hetzelfde gebied in India. Hij kon heel aimabel zijn, maar ook heel arrogant en neerbuigend.’

Frank koos zijn eigen weg. Hij vertrok bij Trouw en richtte in 2000 samen met Moustapha Oukbih en Özkan Gölpinar het nieuwe tweewekelijkse magazine Fast Forward op. ‘Zelf een blaadje maken, full-color, met goede fotografen, dat vond ik te gek. Dat was mijn derde weg. De missie was: de tweede generatie migranten is een volstrekt capabele, begeerlijke groep om in je bedrijf te hebben. Wij zouden dat laten zien, bedrijven gingen ervoor betalen. Alles vanuit de wens om te ontsnappen aan de benauwdheid van dat integratiedebat. Wij lieten mensen met high potential zien, die een plek verdienden in de echelons van het bedrijfsleven, waar die hele discussie niet bestond.’

Fast Forward was een hoopvol, overtuigend blad. Ik schreef een column en voelde me vereerd tussen zoveel nieuwe, getalenteerde gezichten te staan. Maar het liep niet goed af. Instortende reclamemarkt, onderlinge frictie, wat het ook was: Frank bleef met de inboedel zitten. ‘Dat kostte me een burn-out van twee jaar. Ik moest achteraf zeven ton subsidie verantwoorden. De allochtone Opzij: we waren er bijna, maar net op het moment van de grote sprong ging het mis. Dat heeft me geknakt.’

Ikzelf was toen al vertrokken bij De Balie, om te gaan reizen en schrijven. Meestal heb ik het er maar niet over dat ik ook geen zin meer had in de weerstand tegen nog meer kleur en diversiteit in de organisatie. Na 11 september en de moorden op Fortuyn en Van Gogh begonnen veel schrijvers en journalisten van mijn generatie het moeilijk te vinden de juiste toon en de juiste argumenten te vinden in een steeds feller, populistisch klimaat. De zelfgekozen dood van Anil Ramdas voelde haast als een symbolisch moment. Een moment om te kiezen: jezelf opnieuw uitvinden in het publieke debat of juist een heel andere richting opzoeken.

Hierover te praten met Frank, op een nazomeravond in 2015, betekent: eerlijkheid, opflakkerende woede, twijfel over het Nederland van nu, maar ook: op de teleurstellingen verworven mildheid, de mildheid van de open blik en de zekerheid dat die niet is aangetast, door niets en niemand.
‘De wereld van de media is killing. De moraal in dat vak is rampzalig. Als journalisten eenmaal bloed ruiken, gaan ze er allemaal op af. Kijk naar alle zogeheten moslim-woordvoerders die in de loop der jaren naar voren zijn getreden. Allemaal zijn ze in hun carrière geknakt. De gevangenis-imams, de
specialisten in de ziekenhuizen. Er dook iets uit hun verleden op, de werkgever werd gebeld, weg waren ze. Ik kan het niet anders zien dan als verholen racisme.’

‘Ik was moeilijk misschien, te solistisch, te eigenwijs. Maar ik heb het beest in de bek gekeken. En ik heb er geen spijt van. Niet dat ik in de media heb gewerkt, niet dat ik eruit ben gestapt. Het roer kan een aantal malen om, in het leven. Nu heb ik de liefde met Lonnie, ik heb Harcigny, de creativiteit daar, de vrienden om me heen. Door het boeddhisme heb ik een positieve kijk op leven én sterven. Je bent niet onveranderlijk, gelukkig, dat heb ik geleerd.’

—
Wat lukt is wat je wilt. Gesprekken met Frank Siddiqui. Eindred. Bart Top.
Rozenberg Publishers 2016 – ISBN 978 90 5170 770 0