Recht te Utrecht – Utrechts laatste radbraak

• door: drs. G. A. Rombach in samenwerking met F. J. C. Rombach en met een bijdrage van drs. J. H. Scheffer

 ‘UTRECHT den 4-mei. Gisteren alhier de executie gedaan zynde van de navolgende Sententie des Doods, is de toevloed van Aanschouweren zoo van buiten als uit de Inwooners deezer Stad dermaate groot geweest, dat men als iets merkwaardigs en als eene omstandigheid welke vast niet zonder de welgeëvenredigde voorzorgen der Regeering (stadsbestuur) hadde plaats gehad, melden kan, dat daarby geenerley wanorde of ongeluk is voorgevallen’[i].

Jonkheer Reinhard, hoofdofficier van Utrecht, achtte Christiaan Rombach schuldig aan ‘eenen met voorbedachten raad en boosaardig overleg gepleegden allerafschuwelijksten moord, welke naar Godlyke en Wereldlyke rechten met den dood moet worden gestraft’.
Ook de burgemeesteren en schepenen van de stad Utrecht moeten de moord allerafschuwelijkst gevonden hebben want zij veroordeelden Christiaan ‘om gebracht te worden ter plaatse, waar men gewoon is crimineele justitie te doen (voor het stadhuis), aldaar op een kruis gelegd, en de leden gebroken te worden, dat ‘er de dood na volge; en dat voords het doode ligchaam zal worden gevoerd naar Engelenburgh, en aldaar op een rad gesteld, anderen ten afschrik en exempel.’

Tot slot werd Christiaan nog veroordeeld tot betaling van de justitiële kosten  en die waren niet mis. De doodstraf van Christiaan werd op zaterdag 3 mei 1794 uitgesproken en voltrokken. Een mogelijkheid tot hoger beroep bestond vrijwel niet in het Ancien Régime. Tot wie had Christiaan zich trouwens moeten wenden? Het particularisme van steden en gewesten vierde hoogtij en een stad als Utrecht zou zeker geen rechtscollege boven zich dulden. Voor velen kwam de straf niet echt als een verrassing. De stadsdrukker had al een pamflet gedrukt met Christiaans bekentenis en vonnis, het schavot was opgericht en de stad had de nodige voorzorgsmaatregelen genomen om de vertoning ordelijk te laten verlopen. Het zou Utrechts laatste radbraak worden. Een jaar later, met de komst van de Fransen, veranderde de strafrechtpraktijk. Read more

Recht te Utrecht – Schavotstraffen tot in de negentiende eeuw. Herinneringen aan de ‘goede’ oude tijd

• door: dr. A. van Hulzen

Iemand de duimschroeven aanzetten of iemand het vuur na aan de schenen leggen, als we iemand erg in het nauw brengen. Iemand aan de kaak stellen, als we iemand openlijk te schande maken. Hij groeit op voor galg en rad, als we menen dat van zo iemand niets terecht zal komen. En als we volkomen uitgeput zijn voelen we ons geradbraakt. Als we iemand door zware arbeid geheel afmatten zegt men dat we zo iemand afbeulen, met een herinnering aan de beul die vroeger de lijfstraffen voltrok. Al deze uitdrukkingen herinneren aan de ‘goede’ oude tijd met zijn mensonterende straffen.

Ketters
En al deze straffen moesten vroeger ook mensen ondergaan die nu, naar onze mening, totaal onschuldig zouden zijn. Toen Karel V (1515-1555) en Filips II (1555-­1581) Heer der Nederlanden waren, werden allen die zich niet meer in de katholieke kerk thuis voelden vervolgd en soms gemarteld tot de dood toe.
Al in 1524 werd een drukker de stad Utrecht uitgezet ‘want hy mettet werck van Lythery [i] besmet is’. En hij kwam er nog genadelijk af. Vooral tijdens de landvoogdij van Alva (1567­1573) werden ook in Utrecht verscheidene personen, beschuldigd van ketterij of oproerige handelingen, terechtgesteld. Zij werden ‘voir Vredenborch mitten sweerde geëxecuteert’ of ‘criminel [ii] Levendich verbrant voir Vredenborch‘ of ‘mitte corde geëxecuteert’ dus opgehangen. Read more

Recht te Utrecht – Ten slotte

• door: mr.dr. E. G. Krepel

Ter completering van deze bundel over het recht en de rechtspleging, volgen hierna enige cijfers die een globaal beeld geven van ontwikkelingen die de advocatuur heeft doorgemaakt. Behalve landelijke cijfers worden ook gegevens over het arrondissement Utrecht weergegeven, althans voor zover deze beschikbaar zijn. [Cijfers uit 1993, red. RQ]
Voorts is een overzicht opgenomen van de presidenten van de rechtbank en de hoofdofficieren van justitie te Utrecht sedert 1838, gevolgd door een lijst van de dekens van de Orde van Advocaten te Utrecht sedert 1904.

De Nederlandse Orde van Advocaten (NovA) is opgericht op 1 oktober 1952. de orde is een publiekrechtelijk orgaan waarvan alle Nederlandse advocaten verplicht lid zijn (artikel 17 Advocatenwet). De Orde voorziet in een behoefte aan een gecentraliseerde organisatie van de balie met verordenende bevoegdheid. Tot 1952 heeft er een organisatie voor advocaten bestaan, de Nederlandse Advocaten-Vereeniging, waarvan het lidmaatschap niet verplicht was.

Met name de laatste twintig jaar is het aantal advocaten sterk toegenomen. Terwijl in 1970 nog slechts 2.063 advocaten ingeschreven stonden, bedroeg hun aantal per 1 januari 1994 al 7.595. De balie groeide gedurende deze jaren gemiddeld met 5%. Indien de groei in hetzelfde tempo doorzet verwacht het CBS dat het aantal advocaten in het jaar 2000 omstreeks 10.000 zal bedragen. Read more

ISSA Proceedings 2010 – Preface

• by: Frans van Eemeren, Bart Garssen, David Godden & Gordon Mitchell

The Seventh Conference of the International Society for the Study of Argumentation (ISSA), held in Amsterdam from 29 June to 2 July 2010, drew again more submissions for presentations than any ISSA Conference before. After a strict selection procedure, exactly 300 scholars were invited to present their papers at the Conference. In addition, the Conference attracted some 200 interested colleagues and students who just wanted to attend the presentations and take part in the discussions. All in all, 500 people interested in argumentation assembled in Amsterdam to present papers and exchange views.

The 2010 ISSA Conference was, like previous ones, an international meeting place for argumentation scholars from a great variety of academic backgrounds and traditions, representing a wide range of academic disciplines and approaches: (speech) communication, logic (formal and informal), rhetoric (classical and modern), philosophy, linguistics, discourse analysis, pragmatics, law, political science, psychology, education, religious studies, and artificial intelligence. Besides papers on argument schemes, classical argumentation theory, critical responses to argumentation, deep disagreement, ethos and pathos, fallacies, the history of argumentation theory, interpersonal argumentation, logic and reason, practical argumentation, premise acceptability, rationality and reasonableness, topoi, the Toulmin model, visual argumentation, and argumentation in a cross-cultural perspective, papers were presented on argumentation in controversy, debate, education, science and the media, on argumentation in a financial, historical, legal, literary, medical, political and religious context, and on argumentation and computation, definition, epistemology, ethics, linguistics, persuasion, political philosophy, pragmatics, social psychology, stylistics, and the Internet. In the opinion of the editors, the Proceedings of the Seventh ISSA Conference reflect the current richness of the discipline. Read more

ISSA Proceedings 2010 – Table of Contents

Table of Contents ISSA Proceedings 2010

Frans H. van Eemeren, Bart Garssen, David Godden &  Gordon Mitchell, Preface
Don Paul Abbott, “War with Words”: I.A. Richards’ Attack on Argument
Rodica Amel, The Probable and the Problem
Ruth Amossy, Polemical Discourse on the Net: “Flames” in Argumentation
Corina Andone, The Reasonableness of Retracting a Standpoint in a Political Interview 
Gregory Bassham, Should “Argument” Be Defined Without Reference to Use?
Mark Battersby & Sharon Bailin, Critical Inquiry: Considering the Context
Hilde Van Belle, Rhetorical Figures and Their Chances in Hybrid Media
Floris Bex & Bart Verheij, Arguments, Stories and Evidence: Critical Questions for Fact-finding
Sarah Bigi, Institutional Constraints on the (Un)Sound Use of the Argument from Expert Opinion in the Medical Context
Frans Birrer & Wouter Mensink, The Virtual World of Policy Arguments: The Case of the Electronic Health Record
Carole Blair, V. William Balthrop & Neil Michel, Enthymemes of Relation and National Legitimation: Argument and Tombs of the Unknown
J. Anthony Blair, Logic in the Pragma-Dialectical Theory
George Boger, Argumentation and Contemporary Concerns for Justice:Shifting Focus from the Universal Audience to the Common Good
Patrick Bondy, On the Priority of Epistemic Rationality
Antonio Bova, Implicitness Functions in Family Argumentation
Lilit Brutian, Stylistic Devices and Argumentative Strategies in Public Discourse
Ann E. Burnette & Wayne L. Kraemer, Nobel Diplomacy: The Rhetoric of the Obama Administration

Read more

ISSA Proceedings 2010 – “War With Words”: I.A. Richards’ Attack On Argument

• by: Don Paul Abbott - University of California, Davis

In The Philosophy of Rhetoric (1936) I. A. Richards proposed to revive “an old subject” that had “sunk so low” that it perhaps should be simply dismissed to “limbo” (Richards 1936/1965, p. 3). In Richards’ view rhetoric’s sorry condition was a result of the flaws of the “old rhetoric” which he says began with Aristotle and ended with Richard Whately in the nineteenth century (Richards 1936/1965, p. 4). The “old rhetoric” was “an offspring of dispute” that “developed as the rationale of pleadings and persuadings; it was the theory of the battle of words and has always been itself dominated by the combative impulse” (Richards 1936/1965, p. 24). Whately’s Elements of Rhetoric (1828) represents the inadequacies of the old rhetoric because it offers nothing more than a “collection of prudential Rules about the best sorts of things to say in various argumentative situations” (Richards 1936/1965, p. 8).
Richards’ rejection of traditional rhetoric and his promise to revive the subject made The Philosophy of Rhetoric one of the foundational documents of the “New Rhetoric” of the twentieth century. Thus it is important to examine the assumptions of Richards’ indictment of rhetoric and consider if he is correct that it is no more than a “war with words” (Richards, 1955, p. 52). And even if Richards’ historical analysis is accurate, it does not necessarily follow that a disputational model must be abandoned if rhetoric is to prosper in our own times. Richards’ identification of argumentation as rhetoric’s chief disability has had significant implications for the direction of both rhetoric and argumentation. I will argue that Richards’ program to remove argument from rhetoric would, if followed fully, eviscerate rhetoric by stripping away stripping away much of the most fully developed and articulated aspects of rhetorical theory and practice. Moreover, Richards’ self-proclaimed “microscopic” view of rhetoric means that The Philosophy of Rhetoric has little to contribute to the development of rhetoric, or argumentation, in the twenty-first century. Read more