Verborgen werelden ~ Seks tegen vergoeding

• door: Dirk J. Korf, Annemieke Benschop & Jaap Knotter

“Als je hier in de regio seks met jongens wilt heb je meerdere mogelijkheden,” zo vertelt een ervaren prostituant van begin veertig. “Je kunt een escortclub bellen, maar ik zoek liever zelf op internet naar jongens die tegen betaling seks willen hebben. Je kunt jongens oppikken in een bar of discotheek, maar je kunt ook gebruikmaken van professionele hoerenjongens, alleen vragen die wel heel veel geld.”

Uit de interviews met jongensprostitués blijkt dat de meesten van hen verschillende manieren gebruiken. In meerderheid combineren de jongens verschillende manieren om in contact te komen, c.q. contacten te onderhouden met klanten. Wat zijn de meest gangbare manieren van contactlegging? Wat voor vergoeding ontvangen de jongens in ruil voor seks? In welke mate hebben zij vaste klanten? Is betaalde seks vooral een noodzakelijk kwaad, of zijn er ook jongens die er plezier in hebben? En wat is hun ‘werkgebied’: zijn de jongens actief in en rond hun woonplaats of trekken ze er op uit en zijn ze juist heel mobiel?

8.1 Contactlegging
De meest voorkomende manieren van contactlegging zijn: via internet, in het uitgaanscircuit, in bordelen en via escortbureaus, en via een eigen netwerk. Hoewel we slechts een paar jongens hebben geïnterviewd die we zelf via internet traceerden, blijkt dit medium een belangrijke rol te spelen in het werven van klanten. Veel jongens chatten en msn’en of hebben zelfs een eigen website om zelf met klanten in contact te komen, contacten met (vaste) klanten te onderhouden en er een nieuwe afspraak mee te maken. Daarnaast hebben de jongens klanten die via internet bordelen of escortbureaus benaderen.

“Ik moet er niet aan denken om mezelf op straat te verkopen. Dat doe je toch niet?! Mannen reageren op mijn profiel op het internet. Ik heb een eigen site en een webcam. Zo leg ik contact. Als hij me bevalt, maak ik een afspraak.” (Jacek, 18 jaar) .

Naast internet, of in plaats daarvan, leren veel van de jongens nieuwe klanten kennen in gay cafés en clubs, maar ook wel in niet (specifiek) op een homopubliek gerichte uitgaansgelegenheden. Op deze locaties ontmoeten zij tevens mannen met wie zij eerder betaalde seks hebben gehad, of spreken ze af met mannen met wie zij het eerste of een hernieuwd contact hebben gelegd via internet.

“Ik doe het alleen met mannen die er goed uitzien, groot en gespierd. Ze moeten een leuke uitstraling hebben en niet te arrogant zijn. Je moet er lekker mee kunnen kletsen, ze moeten interesse in mij tonen. En een lekker kontje hebben. Op internet weet je hun leeftijd niet. Daarom zoek ik ze zelf uit. Dat kan in de bioscoop zijn of in het zwembad. Maar meestal gebeurt het in het uitgaansleven. De ene keer in een homotent, de andere keer in een heterokroeg waar ook homo’s komen. Je maakt een praatje, flirt wat met elkaar, drankje erbij en als die persoon me bevalt, ga ik mee voor de seks.” (Rudie, 20 jaar)

Tabel 8.1 Hoe meestal contact leggen met klanten

Vervolgens zijn er jongens die werken in bordelen of bij een escortbureau. De meeste jongens in bordelen zijn boven de 21 jaar (zie hoofdstuk 4) en allemaal zijn ze meerderjarig. De geïnterviewde jongens in deze (legale) bordelen werken er meestal een korte periode; zij trekken van stad naar stad en van land naar land. De illegale variant (ook wel: ‘werkhuizen’) heeft wel minderjarige jongens en hier is doorgaans vaker dan bij de legale bordelen sprake van een combinatie met, dan wel primaire functie als escort.

Het eigen netwerk bestaat uit vaste klanten en levert tevens nieuwe klanten op. Ook gebeurt het dat jongens via vrienden in contact komen met klanten. Die vrienden kunnen jongens zijn die zelf aan seks tegen vergoeding doen en hun klanten die specifieke wensen hebben (zoals een vorm van seks, etnische voorkeur) in contact brengen met een jongen die hier aan voldoet. Of een klant wil bijvoorbeeld met twee jongens seks hebben (triootje). Ook krijgen de jongens wel eens klanten via vrienden die in het uitgaansleven door een potentiële klant benaderd, terwijl zij zelf niet aan seks tegen vergoeding doen.

Verder zijn er jongens die hun klanten tegenkomen in de publieke ruimte, zoals op straat, in een park of op een parkeerplaats. Parkeerplaatsen hebben overigens als beperking dat je moet beschikken over een rijbewijs – dus moet je minstens 18 jaar zijn – en een auto hebben.

“Op de parkeerplaats komen heel af en toe jonge jongens, maar niet veel. Ik tref daar wel eens een bi-jongen van 26 jaar, een keer in de maand omdat hij dat zo lekker vindt. Hij wil geen geld voor seks en ik heb anale seks met hem in de bosjes en andersom.” (man, veertiger, die veel op zulke plekken komt)

Ten slotte zijn er jongens die een eigen niche in de markt van betaalde seks hebben weten te creëren. Zo werkt Robbert (20 jaar) in een gay sauna en ontmoet daar mannen met wie hij buiten zijn werk betaalde seks heeft. En Necdet (20 jaar) wordt door de eigenaar van een seksvideotheek in contact gebracht met klanten.

Tabel 8.2 Vergoeding voor seks

8.2 Welke vergoeding
Alle geïnterviewde jongens hebben wel eens geld ontvangen in ruil voor seks. Twee op de drie kregen gratis te drinken en even veel een gratis slaapplek, soms in een hotel, maar vaker bij de klant thuis. De helft heeft op kosten van de klant gegeten. In mindere mate zijn of worden de jongens betaald in de vorm van kleding, drugs, vakantie of reisjes, en gadgets (zoals een mobiele telefoon of een iPod).

Terwijl de jongens bij seks tegen vergoeding de eerste keer niet altijd geld ontvingen, wordt dit bij doorgaan meer vanzelfsprekend. Bordelen en escortbureaus hanteren over het algemeen vaste prijzen, per seksuele handeling of voor een bepaalde tijdsduur. Over het geheel genomen is de betaling het laagst voor uitsluitend masturberen, iets hoger voor orale seks en het hoogst voor anale seks. Illustratief voor de variatie zijn de prijzen van de volgende vijf geïnterviewde jongens, allemaal 19 jaar. Het escortbureau waar Johnny werkt, rekent 30 euro per kwartier – vrijwel altijd voor manuele en orale seks. Bij Ranny kost het 100 euro voor het eerste uur en daarna 75 euro per uur. Voor Robin rekent de club 140 euro voor het ‘full package’ van maximaal 1 uur.

Datzelfde pakket kost 70 euro bij Viktor maar in zijn geval blijft er niets aan de strijkstok hangen, want hij rekruteert zijn klanten zelf via het internet. Eef werkt ook zelfstandig, maar is selectiever in zijn klantenkeuze én pakt het gewiekster aan. Voor masturberen moeten zijn klanten 75 euro betalen; komt er meer bij, dan gaan de kosten omhoog, tot en met 400 euro als het inclusief anale seks is.

Waar de ene klant valt op feminiene jongens, prefereert de ander een stoere knul. Sommige mannen hebben er juist veel geld voor over om seks met een jonge jongen te hebben. Vooral als een jongen nog ‘nieuw op de markt’ is willen zij hun portemonnee trekken. Maar er zijn ook klanten die eropuit zijn om voor zo weinig mogelijk geld seks met jongens te hebben. Sommigen zijn er zelfs trots op dat ze nooit betalen. Een duidelijk voorbeeld hiervan is een man van rond de vijftig die vaak jongens, onder wie jongens die van huis zijn weggelopen, over de vloer heeft.

“We hebben ook seks maar ik betaal niet voor seks. Ik betaal hen met eten, drinken, wiet en een slaapplek.”

8.3 Vaste klanten en sugar daddies
Ruim de helft van de geïnterviewde jongens heeft een of meer vaste klanten (24; 55%). Een deel van deze vaste klanten bestaat uit ware ‘sugar daddies’, mannen die de jongens materieel verwennen.

“Een bekende man in deze scene is steenrijk. Hij bezit veel onroerend goed en haalt jongens hiernaartoe, laat hen baden in luxe en ze wonen in zijn appartementen in ruil voor seks.” (veldnotitie)

Ranny (19 jaar) noemt zichzelf een ’echte gold digger’ en hij is er trots op dat hij, met zijn gespierde lijf, zo geliefd is bij homomannen. “Ik heb drie sugar daddies en ook nog een stel vaste dates.” Over zijn sugar daddies zegt hij: “Ik gebruik ze door ze alles te laten betalen in ruil voor seks. Ze zijn al wat ouder en zijn echt verliefd op me, maar mij gaat het alleen om de seks, het geld en de cadeaus die ik van ze krijg. Maar ik ken ook een jongen met een lichte handicap, je ziet het eigenlijk niet. Die jongen wordt misbruikt door oudere mannen, omdat ze weten dat hij geen nee kan zeggen.”

Er zijn ook klanten die misbruik maken van het feit dat een jongen in de problemen zit en geen dak boven zijn hoofd heeft. Andersom zijn er jongens die hun vaste klanten uitmelken. Ze trekken van de ene sugar daddy naar de andere; ze wonen bij hem in, of houden hem aan het lijntje en laten zich materieel verwennen. En sommige van deze mannen tuinen er telkens opnieuw in.

“Ik heb meerdere relaties gehad met jongere jongens, want daar val ik nu eenmaal op. Maar elke relatie zorgt voor ellende. Ik wil mijn geld graag met ze delen. Ik heb het geld, zij niet, waarom er dan samen niet van genieten. Ik doe alles voor ze en koop alles wat ze willen. Een ex-vriendje is er met mijn auto vandoor gegaan. Een andere vriend bleef acht maanden bij me wonen. Ik bood hem onderdak, betaalde het eten, drinken, enzovoorts. Hij had schulden en door bij mij te wonen kon hij zijn eigen flat verhuren en meer geld verdienen. Opeens trok deze knul bij een ander in, terwijl ik alles voor hem deed. Bij een andere man deed hij hetzelfde.” (man, veertiger)

8.4 Plezier of noodzaak
De helft van de geïnterviewde jongens (23; 52%) zegt seks tegen vergoeding leuk te vinden en er plezier in te hebben, niet in het minst vanwege de betaling, maar ook vanwege de aandacht en de complimenten die de jongens krijgen.

“De ene keer is leuker dan de andere. Het meeste plezier heb ik met een paar vaste klanten.” (Antonio, 19 jaar)
“Meestal zeggen de klanten dat ik een lekker ding ben. It makes me feel good.” (Stephen, 19 jaar)
“Ik geniet van het geld, het geeft me een kick. Vooral Amerikaanse klanten in dure hotels betalen me goed. Kom ik met een pak geld naar buiten, geef een deel aan de chauffeur en de rest is voor mij.” (Ismaël, 19 jaar)
“Je kunt elke dag uit eten gaan, de duurste kleren kopen, veel uitgaan en je krijgt lekker veel aandacht.” (Benny, 17 jaar)
“Ik vind seks met mannen heerlijk en ik word er ook nog voor betaald.” (Marco, 17 jaar)

Andere jongens zijn er minder over te spreken. Voor hen is het niet meer dan hun manier om geld te verdienen. Zo zegt Winston (16 jaar) dat hij er niet echt bij nadenkt. Hij fantaseert dat hij seks heeft met een leeftijdsgenoot in plaats van met een ouder iemand. Van het geld koopt hij onder andere kleren die hij zich normaal niet zou kunnen veroorloven. Er zijn ook jongens voor wie betaalde seks vooral een kwestie van noodzaak is. Voor bijvoorbeeld Fred (18 jaar) was het in het begin wel spannend, maar achteraf vindt hij dat hij misleid en toch ook wel misbruikt is. Hij is op 15-jarige leeftijd via een oudere vriend in het wereldje gerold en betaalde seks is sindsdien zijn manier om geld te verdienen. Hij wordt materieel verwend, krijgt cadeautjes en daar kan hij moeilijk nee tegen zeggen. Maar eigenlijk heeft hij seks nooit leuk gevonden. Tonny (21 jaar) vertelt een soortgelijk verhaal. Hij had geen echt thuis, liep weg, hing op straat en kwam op 16-jarige leeftijd in huis bij een man die hem in contact bracht met klanten. Dat is nog steeds zo en zijn wereld bestaat vooral uit jongensprostitués en klanten. Ten slotte zijn er enkele jongens voor wie drugsverslaving de motor is achter hun prostitutie-activiteiten. Zo gebruikt Necdet (20 jaar) dagelijks crack en dat betaalt hij door seks met mannen te hebben.

8.5 Mobiliteit
Sommige van de geïnterviewde jongens zijn zeer mobiel en trekken van stad naar stad om daar in een bordeel of bij een escortbureau te werken. Naast Amsterdam zijn vooral Londen en Barcelona geliefd, maar bijvoorbeeld ook Keulen en Berlijn.

“Eerst heb ik bijna drie jaar in een bordeel gewerkt in Warschau, daarna een paar weken in Barcelona, toen bijna een jaar in Londen en nu werk ik sinds een paar weken hier in een jongensbordeel.” (Piotr, 21 jaar)

Andere jongens bestrijken een kleiner gebied, zoals Erik (20 jaar), die in zijn eigen stad klanten ontmoet in homocafés en -clubs en daarnaast in de hele regio rondom zijn woonplaats naar klanten toegaat met wie hij via internet in contact is gekomen. Ook zijn er jongens die regelmatig in steden buiten hun eigen regio op zoek gaan naar klanten. Een voorbeeld hiervan is Ismaël (19 jaar), die zijn klanten voornamelijk werft via internet. In zijn woonplaats Amsterdam heeft hij betaalde seks in hotels of bij klanten thuis, maar hij heeft daarnaast een flinke klantenkring in een Brabantse stad. Een ander voorbeeld is Eef (19 jaar), die buiten zijn eigen regio (Twente) bijvoorbeeld ook betaalde seks heeft met mannen die hij ontmoet in een homosauna in Duitsland of in uitgaansgelegenheden in Amsterdam. De meeste jongensprostitués (27; 61%) hebben echter uitsluitend seks tegen vergoeding in of nabij hun woonplaats.

8.6 Conclusie
Jonge jongens die seks tegen vergoeding met mannen hebben, leggen op uiteenlopende manieren contact met hun klanten. Hoewel internet geen geschikte manier is om jongensprostitués te pakken te krijgen voor onderzoek (zie hoofdstuk 4), speelt dit medium voor veel jongens wel een belangrijke rol om klanten te werven of ermee in contact te blijven. Daarnaast zijn (homo)uitgaansgelegenheden veelgenoemde ontmoetingsplekken. In mindere mate geldt dit voor bordelen/escortclubs en de publieke ruimte, zoals de straat of het park. Alle geïnterviewde jongens hebben ervaring met seks voor geld en de meesten ook met seks voor gratis drank en/of een slaapplek. Ruim de helft van de respondenten heeft een of meer vaste klanten. Vrij veel van de jongens zeggen plezier te beleven aan betaalde seks, maar er zijn er ook voor wie het ‘slechts’ een manier is om geld te verdienen of die het uit noodzaak doen, bijvoorbeeld om een verslaving te kunnen bekostigen. De meerderheid van de geïnterviewde jongensprostitués heeft een kleine actieradius; zij hebben uitsluitend seks tegen vergoeding in of nabij hun woonplaats. Andere jongens zijn juist reislustig en trekken van de ene naar de andere stad – met Nederlandse steden slechts als één van de tussenstops.

LITERATUUR
Allen D.M. (1980) Young Male Prostitutes: A Psychosocial Study. Archives of Sexual Behavior 9(5): 399-426.
Bijleveld C. & Hendriks J. (2007) Gezin en seksueel misbruik. Overdracht van daderschap en slachtofferschap van seksueel misbruik. Tijdschrift voor Criminologie 49(2):123-136.
Bovenkerk F, Komen M. & Yeşilgöz Y. (eds.) (2003) Multiculturaliteit in de strafrechtspleging. Den Haag: Boom Juridische Uitgevers.
Buijs L., Hekma G. & Duyvendak J.W. (2009) Als ze maar van me afblijven. Een onderzoek naar antihomoseksueel geweld in Amsterdam. Amsterdam: Amsterdam University Press.
Cusick L. (2002) Youth Prostitution: A Literature Review. Child Abuse Review 11(4): 230-251.
Daalder A. & Essers A. (2003) Seksuele delicten in Nederland. Tijdschrift voor Criminologie 45(4):354-368.
Diepenmaat A.C.M., Wal M.F. van der, Cuijpers P. & Hirasing R.A. (2006) Etnische verschillen in ongewenste ervaringen bij Nederlandse adolescenten. TSG Tijdschrift voor Gezondheidswetenschappen 83 (3): 51.
Donker A., Kleemans E., Laan P. van der & Nieuwbeerta, P. (2004) Ontwikkelings- en levensloop-criminologie in vogelvlucht. Tijdschrift voor Criminologie 46(4):322-329.
Edwards J.M., Iritani B.J. & Hallfors D.D. (2006) Prevalence and correlates of exchanging sex for drugs or money among adolescents in the United States. Sexually transmitted infections 82(5): 354-358.
Gelder P. van (1998) Kwetsbaar, kleurig en schaduwrijk. Jongens in de prostitutie: een verschijnsel in meervoud. Amsterdam: Thela Thesis.
Gemert F. van (1991) Noord-Afrikaanse en Turkse homomoordenaars. Justitiële Verkenningen 17(1): 87-106).
GGZ (2006) Cliënten in de ggz 2006. Amersfoort: GGZ Nederland.
Graaf H. de, Meijer S., Poelman J. & Vanwesenbeeck I. (2005) Seks onder je 25e. Utrecht: Rutgers Nisso Groep / Soa Aids Nederland.
Graaf H. de, Höing M., Zaagsma M. & Vanwesenbeeck I. (2007) Tienerseks: vormen van instrumentele seks onder tieners. Utrecht: Rutgers Nisso groep, WODC.
Gurp L. van & Timman S. (eds.) (1998) Kinderporno en kinderprostitutie in Nederland, de stand van zaken. Utrecht: Child Right Worldwide en TransAct.
Hendriks J. (2006) Jeugdige zedendelinquenten: een studie naar subtypen en recidive. Utrecht: Forum Educatief.
Horn J.E. van, Bullens R.A.R., Doreleijers T.A.H. & Jäger M. (2001) Aard en omvang seksueel misbruik en prostitutie minderjarige allochtone jongens, een verkennend onderzoek. Amsterdam: Fora en Vrije Universiteit.
IJzendoorn M.H. van, Prinzie P., Euser E.M., Groeneveld M.G., Brilleslijper-Kater S.N., Noort-van der Linden A.M.T. van, Bakermans-Kranenburg M.J., Juffer F., Mesman J., Klein Velder-man M. & San Martin Beuk M. (2007) Kindermishandeling in Nederland anno 2005: De Nationale Prevalentiestudie Mishandeling van kinderen en jeugdigen (NPM-2005). Leiden: Universiteit Leiden, Leiden Attachment Research Program, WODC.
Jong D. J. de (2007) Kapot moeilijk. Een etnografisch onderzoek naar opvallend delinquent groepsgedrag van ‘Marokkaanse’ jongens. Amsterdam: Uitgeverij Aksant.
Kamerstukken Tweede Kamer, vergaderjaar 2005-2006, 30 300 VI, nr. 159H (Motie van het lid Arib c.s.).
Kamerstukken Tweede Kamer, vergaderjaar 2005-2006, 30 300 VI, nr. 163 (Verslag van een algemeen overleg).
Kamerstukken Tweede Kamer, vergaderjaar 2005-2006, Aanhangsel, 1053 (vragen gesteld door de leden der Kamer, met de daarop door de regering gegeven antwoorden).
Kleijer-Kool L. (2006) Marokkaanse ontkennende verdachten in het kinderstrafproces. Proces (3): 97-105.
Kooistra O. (2006) Jongens huilen niet, seksueel geweld tegen allochtone jongens. Amsterdam: Amsterdams Centrum Buitenlanders.
Korf D.J. (1995) Dutch treat. Formal control and illicit drug use in the Netherlands. Amsterdam: Thesis Publishers.
Korf D.J., Nabben T. & Schreuders M. (1996) Roemeense trekvogels: nieuwkomers in de jongensprostitutie. Amsterdam: Thela-Thesis.
Korf D.J., Deben L., Diemel S., Rensen P. & Riper H. (1999). Een sleutel voor de toekomst. Tel- en consumentenonderzoek onder daklozen in Amsterdam. Amsterdam: Thela Thesis.
Korf D.J., Ginkel P. van & Wouters M. (2004). Je ziet het ze niet aan. Zwerfjongeren in Flevoland. Amsterdam: Rozenberg Publishers.
Korf D.J., Vliet E. van, Knotter J. & Wouters, M. (2005) Tippelen na de zone. Straatprostitutie en verborgen prostitutie in Amsterdam. Amsterdam: Rozenberg Publishers.
Lamers-Winkelman F., Slot N.W., Bijl B. & Vijlbrief A.C. (2006) Scholieren Over Mishandeling, resultaten van een landelijk onderzoek naar de omvang van kindermishandeling onder leerlingen van het voortgezet onderwijs. Amsterdam: Vrije Universiteit en PI Research.
Lampe A. (2002) The prevalence of childhood sexual abuse, physical abuse and emotional neglect in Europe. Zeitschrift fur psychosomatische medizin und psychotherapie 48: 370-380.
Leuw E., Bijleveld C. & Daalder A. (2003) Seksuele delinquenten. Tijdschrift voor Criminologie 45(4):330-337.
Leuw E, Bijl E.V. & Daalder A. (2004) Pedoseksuele delinquentie. Een onderzoek naar prevalentie, toedracht en strafrechtelijke interventies. Den Haag: Boom Juridische Uitgevers.
Loeber R. & Farrington D.P. (2004) Verschillende oorzaken van delinquentie tussen etnische en nationale groepen. Tijdschrift voor Criminologie 46(4):330-346.
McMullen R. (1987) Youth prostitution: a balance of power. Journal of Adolescence 10: 35–43.
Nabben T., Benschop A. & Korf D.J. (2005) Antenne 2004. Trends in alcohol, tabak en drugs bij jonge Amsterdammers. Amsterdam: Rozenberg Publishers.
Nabben T., Benschop A. & Korf D.J. (2007) Antenne 2006. Trends in alcohol, tabak en drugs bij jonge Amsterdammers. Amsterdam: Rozenberg Publishers.
Nadon S.M, Koverola C. & Schludermann E.H. (1998) Antecedents to Prostitution, Childhood Victimization. Journal of Interpersonal Violence 13(2): 206-221.
Pedersen W. & Hegna K. (2003) Children and adolescents who sell sex: a community study. Social Science & Medicine 56(1): 135-147.
Poel S. van der (1991) In de Bisnis: professionele jongensprostitutie in Amsterdam. Arnhem: Gouda Quint.
Qrius (2005) Jongeren 2005. Het speelveld verandert. Amsterdam: Qrius.
Repetur L., Meinster N., De Kinderen M. & Schakenraad M. (eds.) (2005) Naar een effectieve en samenhangende aanpak van jeugdprostitutie. Utrecht: Transact, Informatiepunt Jeugdprostitutie.
Seng M.J (1989) Child Sexual Abuse and Adolescent Prostitution: A Comparative Analysis. Adolescence 24(95): 665-675.
Silbert M.H. & Pines A.M. (1983) Early Sexual Exploitation as an Influence in Prostitution. Social Work 28(4): 285-289.
Svedin C.G. & Priebe G. (2007) Selling sex in a population-based study of high school seniors in Sweden: Demographic and psychosocial correlates. Archives of sexual behaviour 36(1): 21-32.
Transact (2005) Factsheet jongensprostitutie: feiten en cijfers. Utrecht: TransAct
Weijnen F. (2006) De schaduw bedreigd, een explorerend onderzoek naar de effecten van toezicht op mannelijke prostitués in Amsterdam. Enschede: Universiteit van Twente.
Widom C.S & Ames M.A. (1994) Criminal Consequences of Childhood Sexual Victimization. Child Abu-se and Neglect 18: 303-318.
Wijk A.Ph. van (2005) Juvenile sex offenders and non-sex offenders: a comparative study. Wageningen: Ponsen & Looien.
Wittebrood K. (2004) Van delictmelding tot officiële aangifte: sprake van sociale ongelijkheid? Tijdschrift voor Criminologie 46(1): 56-71.
Wittebrood K. (2006) Slachtoffers van criminaliteit: feiten en achtergronden. Den Haag: Sociaal en Cultureel Planbureau.

You May Also Like

Buitenstaander en Bondgenoot ~ De werkbeleving van portiers in de Amsterdamse binnenstad

Buitenstaander en Bondgenoot ~ Inleiding

Buitenstaander en Bondgenoot ~ Negatieve beeldvorming in imagoverbetering

Buitenstaander en Bondgenoot ~ Amsterdamse portiers

Buitenstaander en Bondgenoot ~ Kerntaken en deurbeleid

Buitenstaander en Bondgenoot ~ Variatie in uitgaanspubliek

Comments