Minigids voor het omgaan met generaties bij de viering van twee eeuwen koninkrijk en de decennia daarna

Schakel de minigids in bij lezingen en discussies; bij essaywedstrijden in vwo, hoger en universiteit onderwijs; bij trainingen en bij samenlevingsbrede debatten.

Deze gids vormt een onderdeel van Generaties van Geluksvogels en Pechvogels. De Minigids en de Webpamfletten worden op deze website gepubliceerd

INHOUD

Inleiding
De minigids in hoofdlijnen
Het stappenplan
3.1. Een realistische wensdroom
3.2. De spelers
3.3.De maatschappelijke context
3.4 Strategieën
3.5. Evaluatie vooraf van strategieën
3.6 Debatten, met name wetenschapsrechtbanken
3.7. Van Spelsituatie naar innovatie
Het stappenplan nader bekeken

Slotbeschouwing
Samenvatting
Referenties

Inleiding

In november 2013 begon de herdenking van tweehonderd jaar Koninkrijk der Nederlanden. Ook verscheen Een nieuwe Staat, het gedenkboek met speciale aandacht voor de periode 1813 tot 1815. Het is een goed gebruik om een dergelijke herdenking te laten bestaan uit een terugblik en een vooruitblik. Wat de terugblik vanuit 2013 betreft gaat het dan eerst om de gouden periode uit onze zeventiende eeuw. Het hoofdaccent ligt op 1800 tot het midden van de eenentwintigste eeuw. In de 20e eeuw is de periode van 1945 tot 2000 van bijzonder belang. De vooruitblik vanuit 2013 heeft betrekking op de komende decennia, ruimer de gehele nieuwe eeuw.
Terugblik en vooruitblik worden door grote aantallen documenten ondersteund. Deze documenten lopen onderling sterk uiteen wat niveau betreft. Het gaat om lichtgewicht, halfzwaargewicht en zwaargewicht geschriften. Ook de potentiële lezers vertonen heel wat verschillen. Wij komen wij lichtgewicht, halfzwaargewicht en zwaargewicht belangstellenden tegen. Om de juiste informatie te doen toekomen aan de juiste leden van de doelgroepen is een beknopte handleiding onmisbaar. Deze minigids voorziet in deze behoefte.

Read more

Webpamflet 1 – De recente geschiedenis der concrete utopieën

1.1. Inleiding
1.2. Kernpublicaties
1.3. Ervaringen en toepassingen
1.4. Perspectieven
1.5. Conclusies en discussie

WEBPAMFLET 1 is een ‘living document’ waarvan regelmatig een ‘update’ zal verschijnen. Het vormt een onderdeel van Generaties van Geluksvogels en Pechvogels (2013).

1.1. Inleiding
Wie het basisboek Generaties van Geluksvogels en Pechvogels samen met de Minigids wil toepassen kan enkele kenmerkende voorbeelden van concrete utopieën goed gebruiken. Dit Webpamflet biedt een aantal voorbeelden van realistische wensdromen die in meerderheid bestaan uit een lichtgewicht inleiding gevolgd door een halfzwaargewicht of zwaargewicht hoofdtekst.
De eerste vraag in dit Webpamflet luidt: welke ervaringen zijn reeds met dergelijke concrete utopieën opgedaan? Vraag twee is: hoe zijn deze inmiddels toegepast? De derde vraag is: welke perspectieven zijn te constateren?

Read more

Webpamflet 2 – Werken met het patroon van generaties

• door: Henk A. Becker

2.1. Inleiding
2.2. Empirische gegevens
2.3. Idealisaties
2.4. Stereotypen
2.5. Culturen
2.6. Slotopmerkingen

WEBPAMFLET 2 is een onderdeel van Generaties van Geluksvogels en Pechvogels. Dit boek is een living document. Dit betekent, dat er regelmatig  updates verschijnen, meestal in de vorm van webpampletten.

2.1. Inleiding
Wie met het patroon van generaties aan de slag gaat, krijgt met een aantal methodologische tradities te maken. In dit Webpamflet komen deze tradities kort aan de orde. In de meeste gevallen zijn deze tradities echter al uitvoerig in Generaties van Geluksvogels en Pechvogels (2014, 3e druk) besproken.

In de generatiesociologie is het traditie om ten aanzien van het begrip generatie onderscheid te maken tussen drie componenten. Bij de eerste component gaat het om empirisch onderzoek naar generaties in de samenleving. In de meeste gevallen betreft dit cohortenonderzoek. De tweede component presenteert idealisaties, dus relatief sterk geabstraheerde weergaven van de betrokken stukken sociale werkelijkheid. Denk aan verklarende theorieën. Denk ook aan literatuuroverzichten en hierop gebaseerde inleidende publicaties. De derde component verschaft informatie over typologieën van generaties die reeds in de samenleving zijn geïnstitutionaliseerd. Verder is het traditie om rekening te houden met de culturele verschillen die in het wetenschappelijk bestel bestaan.
Om het patroon van generaties en zijn onderdelen voldoende duidelijk in kaart te kunnen brengen is het gebruikelijk om met SWOT-analyses te werken. Lettend op ‘strengths, weaknesses, opportunities, threats’. Er komen in dit Webpamflet dan ook meerdere keren SWOT-analyses ter sprake. Read more

Webpamflet 3 – Op weg naar concrete utopieën: het Gouden Eeuw Spel

• door: Henk A. Becker

3.1. Inleiding
3.2. Componenten van concrete utopieën
3.3. Het Droomboek als concrete utopie
3.4. Het opstellen van concrete utopieën
3.5. Werken met concrete utopieën: onder meer het Gouden Eeuw Spel
3.6. Slotopmerkingen

WEBPAMFLET 3 is onderdeel van een living document waarvan regelmatig een update zal verschijnen. De basis voor het  living document wordt gevormd door Generaties van Geluksvogels en Pechvogels (2013).

3.1 Inleiding
Ongetwijfeld zullen in de nabije toekomst opnieuw concrete utopieën verschijnen. In ons land en elders. Voor het opstellen of beoordelen van dergelijke documenten is het nuttig om te weten welke componenten een concrete utopie pleegt te herbergen. Op basis van de reeds in Webpamflet 1 besproken concrete utopieën volgt in het onderhavige Webpamflet een overzicht van dergelijke componenten.
Ook het in 2013 verschenen Droomboek vormt een concrete utopie. Van dit Droomboek zijn anderhalf miljoen exemplaren gedistribueerd. Welke toepassing kunnen deze exemplaren van dit boek krijgen?
Er zijn grote aantallen terreinen waarin concrete utopieën aan de orde kunnen komen. Denk aan een maatschappelijk debat, samenlevingsbreed. Denk aan debatten in één of meer maatschappelijke organisaties zoals Rotary en Probusclubs. Denk aan middelbare en hogere scholen alsmede afdelingen en faculteiten in universiteiten. Hoe verloopt in deze terreinen het ontwerpen?
Wie concrete utopieën in dergelijke maatschappelijk debatten en in organisatorische kaders wil toepassen, kan gebruik maken van een aantal methoden. Hiertoe behoort onder meer het Gouden Eeuw Spel.

3.2  Componenten van concrete utopieën
Een groot aantal componenten staat voor het ontwerpen van concrete utopieën ter beschikking, zoals onder meer in de voorgaande Webpamfletten naar voren is gekomen.
Als eerste component komt de reikwijdte van concrete utopieën in beeld. De in Webpamflet 1 besproken voorbeelden gaan stuk voor stuk over een niet te groot stuk samenleving. Bijvoorbeeld over economie, milieu of energiebeleid. Zodra leden van de samenleving worden uitgenodigd om realistische scenario’s naar voren te brengen is het strikt noodzakelijk om een bepaald terrein centraal te stellen. Wordt een dergelijke afperking achterwege gelaten dan plegen tal van trivialiteiten naar voren te worden gebracht.
De tweede component is de maatschappelijke context. In vele gevallen kan het patroon van generaties als context worden gehanteerd. Niet alleen als momentopname maar ook als een dynamisch model. Denk aan de slang die een konijn heeft ingeslikt. Traag schuift het lichaam van het konijn door het slangenlichaam. Ondertussen verteert het lijf. Een momentopname van het patroon van generaties kan worden uitgebreid tot een dynamisch model van de samenleving als een patroon van opschuivende generaties.
Als een derde component geldt niet alleen een beschrijving van de generaties maar ook een beoordeling van de generaties en hun onderdelen. Een voorbeeld van dergelijke beoordelingen vormen de ‘controversezittingen’ uit de Maatschappelijk Discussie Energiebeleid. Deze controversezittingen zijn georganiseerd op basis van een voorbeeld uit de Verenigde Staten: de ‘science courts’. In een wetenschapsrechtbank staat een document met de standpunten van een hoofdpersoon centraal. Dit document wordt door een ‘voorstander’ verdedigd. Het wordt ook door een ‘tegenstander’ aangevallen. De strijd tussen de hoofdpersoon en de twee ‘advocaten’ speelt zich af ten overstaan van een ‘lijdelijke rechter’. Deze spreekt geen vonnis uit maar probeert door het stellen van vragen de tegenstellingen te laten verhelderen en zo veel mogelijk te laten overbruggen.
De vierde component sluit nauw bij de vorige aan. Deze component houdt een SWOT-analyse in. Dus het aftasten van ‘strengths, weaknesses, opportunities, threats’. Vooral het rapport ‘Nederland 2020: terug in de top 5’ vormt een voortreffelijk toepassing van een SWOT-analyse.
Bij de vijfde component gaat het om het op zoek gaan naar ‘stille reserves’ in het terrein van de betroken concrete utopie. Ook hiervoor vormt het onder component vier genoemde rapport een boeiende illustratie.
De zesde component betreft de afstemming van de concrete utopie op zorgvuldig gekozen categorieën van lezers. Veelal tracht een concrete utopie twee categorieën van lezers te boeien. In de eerste plaats lichtgewicht lezers. Dus Jan met de Pet, maar ook een slechts licht geboeide Jan met de Cap en Jan met de Baret. In de tweede plaats de half-zwaar of zwaar geïnteresseerde lezers. Een dergelijke afstemming kan bijvoorbeeld worden bereikt door het betrokken document van een gemakkelijk leesbare inleidende tekst te voorzien en vervolgens de hoofdtekst gaandeweg meer af te stemmen op deskundigen en topdeskundigen. Vooral het rapport ‘Grenzen aan de Groei’ is een goed voorbeeld van een dergelijke tweeledige benadering. Read more

Webpamflet 4 – Spelregels rond het Generatiemodel

• door: Henk A. Becker

Photo by Jarich Schaap

WEBPAMFLET 4 is een onderdeel van Geluksvogels en Pechvogels. Dit boek is een living document. Dit betekent, dat re regelmatig ‘updates’ verschijnen, meestal in de vorm van een webpamflet.

4.1. inleiding
4.2. Een kort spel
4.3. Een lang spel
4.4. Toepassingen van het Droomboek
4.5. Het Derde Gouden Eeuw Spel
4.6. Essays met een spelstructuur
4.7. Slotopmerkingen

4.1. Inleiding
Het mag zich in een groeiende belangstelling verheugen: serious gaming. Een onderdeel hiervan vormen de realistische scenario’s, beter bekend als concrete utopieën. In dit webpamflet komen de spelregels aan de orde, met behulp waarvan concrete utopieën kunnen worden toegepast.
Aan het spelen zelf pleegt ontwerpen vooraf te gaan. In het boek Generaties van Geluksvogels en Pechvogels zijn reeds aanwijzingen voor het ontwerpen van concrete utopieën rond het patroon van generaties gepresenteerd. De aanvullingen op dit boek – dat een living document vormt – behandelen de methoden voor het opstellen van concrete utopieën.
Het werken met concrete utopieën heeft uit een onverwachtse hoek ondersteuning gekregen. Het in 2013 verschenen Droomboek bevat tal van korte teksten die zich goed voor verwerking in een spel lenen. Soms rechtstreeks, maar in de meeste gevallen als ondersteuning van het opstellen van variabelenschema’s en van hypothesen. Er zijn van het Droomboek ruim anderhalf miljoen exemplaren verspreid. Wie met concrete utopieën aan de slag gaat, zal meestal een of meer exemplaren van het Droomboek onder handbereik hebben. Dit nodigt uit tot toepassing.
Wie met concrete utopieën gaat spelen, zal deze serious gaming in een empirisch onderbouwde maatschappelijke context willen plaatsen. Voor een dergelijke inbedding staat het Derde Gouden Eeuw Spel ter beschikking.
Tot slot komt aan de orde hoe toekomstgerichte essays op basis van een spelmodel vallen te ontwerpen. Denk aan een essay dat een dialoog tussen twee of meer personen weergeeft.
Welke ervaringen zullen met al deze soorten spelen worden opgedaan? Dit webpamflet biedt een tussenbalans. Telkens zullen bijgewerkte versies wenselijk blijken. Read more

De slang en het konijn – Persbericht

Wij zijn nog altijd trots op de gouden periode uit onze zeventiende eeuw. Tussen het einde van de Tweede Wereldoorlog en het einde van de twintigste eeuw hebben wij een gouden eeuw nieuwe stijl mogen beleven. Dit roept de vraag op of wij in de komende decennia opnieuw een gouden eeuw nieuwe stijl zouden kunnen realiseren.

Om deze vraag te kunnen beantwoorden moeten wij uitgaan van de kern van de problematiek. Deze kern komt goed tot zijn recht in het boek The Clash of Generations: Saving Ourselves, Our Kids, and Our Economy. Dit boek richt zich op de Verenigde Staten. In ons land verschaft Wisseling van de Wacht: Generaties in Nederland vergelijkbare kennis. De stap naar strategieën wordt gezet in het boek Generaties van Geluksvogels en Pechvogels, een ‘living document’ en dus doorlopend aanvulbaar.

De kern van de problematiek kan worden uitgebeeld door te denken aan een slang die een konijn heeft ingeslikt. Langzaam schuift het lichaam van het konijn op in het lijf van de slang. De prop voorziet de slang van voedsel en verhoogt dus haar kansen op overleven. De prop betekent echter ook een bedreiging want hij maakt de slang langzaam en dus kwetsbaar. Wij hebben te maken met de uitbeelding van een SWOT-analyse: strengths, weaknesses, opportunities, threats.

Read more