The Current Hardships Facing Palestinian Refugees

• by: Pitasanna Shanmugathas

The United Nations’ Relief and Works Agency (UNRWA)—known as the main international relief and human development organization for Palestinian refugees—defined Palestinian refugees as “persons whose normal place of residence was Palestine during the period 1 June 1946 to 15 May 1948, and who lost both home and means of livelihood as a result of the 1948 conflict.” However, most notably, Palestinians displaced because of the 1967 war, and subsequent hostilities, are not referred to or registered as refugees by the Agency, but they are eligible to receive services by UNRWA. Despite this fact, within segments of the international community, Palestinians who lost both their homes and means of livelihood as a result of the 1967 war, and subsequent hostilities, are also regarded as refugees.

In the five areas where UNRWA is in operation, namely, Jordan, Lebanon, Syria, the Gaza Strip, and the West Bank (including East Jerusalem), the hardships faced by the Palestinian refugees has worsened in recent history.

Most recently, with respect to the coronavirus pandemic, the Palestinian refugee population is increasingly in a vulnerable position with little-to-no access to the COVID-19 vaccine. Within the occupied territories of Gaza and the West Bank, COVID-19 cases are surging with more than 2,236 fatalities and 16,000 active cases in these areas (including East Jerusalem). Meanwhile, Israel has been internationally lauded for carrying out the world’s speediest vaccination drive, with over 90 percent of Israelis above the age of 50 having been fully vaccinated as of February 2021. However, Israel has denied Palestinians living within the occupied territories significant access to the vaccines as Israel argues that the Oslo Accords places responsibility on the Palestinian Authority regarding issues of public health. But even under the Oslo Accords, Israel does have a commitment to help Palestinians living in the occupied territories fight the pandemic. Article 17, stipulation 6 of the Accord states: “Israel and the Palestinian side shall exchange information regarding epidemics and contagious diseases, shall cooperate in combating them and shall develop methods for exchange of medical files and documents.”

Moreover, given that Israel is the occupying power—under international law, namely, the Fourth Geneva Convention of 1949, Israel has a responsibility to ensure the welfare of the population which it is occupying—namely, the Palestinian people in the West Bank, East Jerusalem, and Gaza. The West Bank remains occupied by Israel which “controls entrance and egress, much of the infrastructure, the roads, the currency…in short, all the means of Palestinian independence”—as pointed out by Mitchell Plitnick, the former US director of the Israeli human rights organization, B’Tselem. In the case of Gaza, Israel since 2007 has imposed a land, air, and sea blockade of Gaza. Most notably, the effects of Israel’s blockade, coupled with Israel’s routine bombing of Gaza, has crumbled its infrastructure, led to massive poverty, food insecurity, and resulted in less than 4% of the water in that territory, consisting of nearly 2 million people, being fit for human consumption. Israel thus, in addition to the West Bank, also continues to occupy the Palestinians living within the Gaza Strip, and therefore, Israel as their occupier has a responsibility to vaccinate Gazans. In February 2021, Palestinian officials condemned Israel for blocking the entry of 2,000 coronavirus vaccine doses into Gaza to assist its health workers. Despite evidence to the contrary, even if Israeli claims with respect to the Oslo Accords is valid, this is irrelevant, as stated by scholar Yara M.Asi, “the [Geneva] convention specifies that no agreement between the parties supersedes its protections while occupation continues. This would include the Oslo Accords, signed in 1995 as an interim agreement.” Furthermore, Israel, instead of firs seeking to vaccinate Palestinians in the occupied territories, pledged to provide its spare vaccines to foreign allies such as Honduras and the Czech Republic.

In areas outside of the occupied territories, such as Lebanon which is home to an estimated 207,000 Palestinian refugees, according to UN figures, it has been reported that “Palestinian refugees in Lebanon are three times more likely to die with COVID-19 than the population as a whole.”

During the COVID-19 pandemic, the United Nations’ Relief and Works Agency (UNRWA), responsible for providing healthcare and education to millions of Palestinians living both inside and outside the occupied territories, was “recognized as a major contributor to the containment of the COVID-19 virus”—having quickly adapted its provision of services in compliance with the World Health Organization recommendations. UNRWA implemented remote education curriculum practices, adopted door-to-door delivery of food and medicines, as well as innovative health and psychosocial support hotlines which have been regarded as a significant lifeline to the refugee population during the pandemic. Moreover, UNRWA is also responsible for waste disposal and sanitation services to Palestinian refugee camps across the Middle East — “this includes disinfectant treatments to roads and installations to prevent the spread of COVID-19.”
However, due to the United States’ complete termination of funding to UNRWA under President Trump in 2018, the operations of the Agency were almost brought to a complete halt.
When the pandemic broke out, UNRWA was operating on a shoestring budget with Elizabeth Campbell, UNRWA’s director in Washington, stating in May 2020 that due to America’s termination of funding, “We are basically operating on a month-to-month basis. Right now, we have funding to pay our 30,000 health care workers until the end of this month.”

Even once the COVID-19 pandemic is over, it does not appear that there will be any end in sight to the suffering faced by Palestinian refugees. The hardships faced by Palestinian refugees will continue until the central issues of contention are fully addressed within a final settlement to the conflict. The central issues of contention as it pertains to Palestinian refugees is, firstly, the right of return, secondly, the right of Palestinians for compensation from Israel due to the destruction of Palestinians’ homes, and their livelihoods as a result of the 1948 war, the 1967 war, as well as further hostilities, and the third issue of contention is the assimilation and resettlement of refugees in different countries. Most significantly on the first two points, there is serious doubt as to whether right of return and compensation (both issues which are notably embodied within United Nations General Assembly Resolution 194) is politically feasible and there is doubt as to whether there are legitimate frameworks within international law that firmly allows stateless Palestinians to successfully advocate for the right of return and compensation.

The Taba Summit is widely regarded as perhaps the closest instance that a final settlement to end the longstanding conflict was almost reached between the Israelis and the Palestinians. At the time of the Taba Summit, the Israelis expressed an understanding on the issue of compensation, with Israel advocating that an international commission be created to gather, verify, and pay individual compensation claims. However, at that time, you had a government in Israel that, at least, gave the public impression that it was willing to negotiate on key issues required to reach a permanent settlement to the conflict. Presently, however, the center-left parties in Israel, such as the Labour Party, are a shell of its former self and a significant segment of the population in Israel strongly supports Benjamin Netanyahu and his far-right Likud Party, which has been expanding Israeli settlements in the occupied territories, further jeopardizing any viable solution to the conflict. There is also disunity among the Palestinians with friction between the Palestinian Authority in the West Bank and Hamas in Gaza. Lastly, unless the United States is willing to apply meaningful pressure on Israel to seriously negotiate a final settlement with the Palestinians, an end to the protracted refugee crisis will not be possible.

Hiking The Minimum Wage To $15 Is Key — But It’s Hardly A Living Wage

• by: C.J. Polychroniou

Robert Pollin

The federal minimum wage hasn’t increased in over a decade. After a brief but failed attempt by the Biden administration to raise it to $15 an hour, it will most likely remain at the current $7.25 for an indefinite time to come. This is a shame, for the economic benefits of wage hikes are beyond dispute, as many studies have shown, including those authored by Robert Pollin, distinguished professor of economics and co-director of the Political Economy Research Institute at the University of Massachusetts at Amherst. Pollin is co-author of The Living Wage: Building a Fair Economy (1998) and A Measure of Fairness: The Economics of Living Wages and Minimum Wages in the United States (2008) and has worked with many U.S. non-governmental organizations on creating living wage statutes at both the statewide and municipal levels. In this interview, Pollin discusses why, even though we must continue to push for a $15 minimum wage, we must also consider what a true living wage looks like.

C.J. Polychroniou: The general argument against raising the minimum wage is that it is bad for small business and the economy in general. Is there any truth in this claim?

Robert Pollin: Going through a bit of background will be helpful here. The federal minimum wage was last increased in July 2009, from $6.55 an hour to $7.25. So, no increase in 12 years. But actually, the situation is far worse than even what this suggests. That is because, at the very least, we have to factor in the effects of inflation on people’s ability to buy the things they need to live. Inflation means that the prices of food, housing, transportation, clothing and other necessities have been rising. So the minimum wage today would need to be $8.77 in order to buy what $7.25 could buy in 2009.

But there is still much more to the story once we take account of inflation. That is, after we factor in inflation, the U.S. minimum wage actually peaked in 1968, 52 years ago. In today’s dollars, after factoring in inflation, the federal minimum wage in 1968 was $11.90, 64 percent higher than today’s $7.25 figure. Further still, average labor productivity — i.e., the amount of goods or services an average worker can produce over the course of a day in the U.S. — has risen at an average rate of 1.9 percent per year since 1968. What if, starting in 1968, the federal minimum wage had risen every year in step with the 1.9 percent average increase in productivity as well as inflation? That would mean that minimum wage workers would get raises when they are producing more every day, but their raise would only equal exactly their 1.9 percent improvement in productivity but not a penny more. In that case, the federal minimum wage today would be $31.67 an hour — over four times higher than the actual federal minimum wage today.

Now if we go back to 1968, when the federal minimum wage was approximately $11.90 in today’s dollars, in fact the U.S. economy was booming. The official unemployment rate was 3.6 percent, i.e., less than half of the average 8.1 percent unemployment rate over 2020. So it is obvious that the U.S. economy can function just fine at a much higher federal minimum wage rate than the $7.25 rate that prevails today.

We also get basically the same result by looking at the experiences in recent years with minimum wage laws in U.S. states and living wage statues in some municipalities that are higher than the federal minimum wage. Right now, 29 states along with the District of Columbia operate with minimum wage rates higher than the federal minimum. The citywide minimum in Washington, D.C., is already at $15.00, and the State of Washington is next highest at $13.69. The evidence on the experiences in these states and cities is that businesses function at least as well if not better than those states that still operate at the federal $7.25 minimum. The employment opportunities in these states and cities are also at least as good if not better.

It is fair to ask: If businesses are mandated to pay higher wages than they would choose to pay otherwise, then why is it that we don’t see these businesses lay off employees or close up operations after they are forced to give raises? The answer is that the overwhelming majority of businesses don’t want to be forced to raise wages for their employees, but they learn to adjust. They might raise their prices modestly to cover their increased payroll. The businesses’ level of productivity is also likely to improve. This is because their workers become more committed to their jobs when they are paid at minimally decent levels. These productivity increases will not be enough to compensate for the businesses’ increased payroll, but they will help to partially cover some of their higher costs.

Finally, some businesses may just end up accepting modestly lower profits, even if reluctantly. To the extent this occurs, raising the minimum wage will end up advancing a more equal distribution of income between businesses and workers. This is after 40 years under neoliberalism in which inequality has risen relentlessly. The decline in the value of the minimum wage, after adjusting for inflation, has been a significant factor contributing to the overall rise in inequality under neoliberalism.

Read more

Bas Heijne – Leugen en waarheid. In gesprek over de grote kwesties van onze tijd

• door: Linda Bouws

Bas Heijne. Ills: Joseph Sassoon Semah

Essayist Bas Heijne gaat in deze bundel interviews op zoek naar het verhaal achter het huidige onbehagen met de moderniteit. Hij sprak twee jaar lang met zeventien internationaal bekende denkers en wetenschappers over kwesties die het hedendaagse debat bepalen, om greep te krijgen op deze verwarrende tijd. Over een breed gevoelde gewaarwording dat er de afgelopen decennia verkeerde afslagen zijn genomen, dat beproefde recepten niet langer voldoen, een belofte niet is ingelost. Traditionele verhalen voldoen niet langer. Vanuit een persoonlijke nieuwsgierigheid is hij op zoek naar resonantie voor hem en de lezer, een betekenisvolle uitwisseling van gedachten, zodat een noodzakelijke bewustzijnsverandering kan plaatsvinden, waardoor men anders kan gaan handelen.

In het interview met wetenschapshistoricus Lorraine Daston is het onderwerp de groeiende argwaan jegens de wetenschap en het recht op een eigen waarheid. Hebben we meer feiten nodig? Een van haar academische studies gaat over hoe ons begrip van objectiviteit zich door de eeuwen heen heeft ontwikkeld. Voor haar betekent objectiviteit dat je kiest voor de meest mechanische methode, die het mogelijk maakt om kennis te toetsen, juist omdat je je eigen oordeel niet vertrouwt. ‘Dat is precies tegenovergesteld aan de gedachte dat iedereen er zijn eigen waarheid op na mag houden, omdat de waarheid nu eenmaal niet bestaat.’ In haar essay Against nature probeert ze een verklaring te vinden waarom wij een bevestiging zoeken van onze morele of religieuze overtuigingen in de natuur. Natuur is overal om ons heen, het is rijk aan levensvormen, waarin je je eigen morele oordelen in kunt spiegelen, en de natuur is onveranderlijk. Natuur wordt gebuikt om morele normen te legitimeren, zoals wanneer het over ras gaat. Of de natuurlijke verschillen tussen man en vrouw. ‘Wanneer je niet langer politieke excuses hebt om iets tegen te houden, omdat de ideologie van gelijkheid uitgaat, wordt een beroep op natuurlijke verschillen gedaan.’, aldus Daston. We moeten streven naar vergroting van eigen perspectief.

De teleurgestelde liberaal en historicus David Wootton gebruikt de geschiedenis om iets te zeggen over het heden. ‘Veel van waar wij tegenwoordig mee worstelen, gaat terug op het mensbeeld waar de Verlichting ons mee heeft geïmpregneerd.’ Het verlichtingsdenken heeft ons vooruitgebracht, maar zit ons nu dwars, met name door de gedachte dat groeiende welvaart ons ook gelukkiger maakt, een menselijk streven zonder einde. Er ligt geen moraal aan ten grondslag en uiteindelijk leidt dat tot het verdedigen van een commerciële consumptiemaatschappij waar het gemis wordt gevoeld van gedeelde waarden, dat leidt tot de huidige onvrede en een felle reactie tegen het liberalisme. ‘We hebben het gevoel van betekenis en waarden verloren, we hebben in de maatschappij onze relaties tot een reeks berekeningen teruggebracht. … Alles wordt instrumenteel gemaakt.’ Maar we zijn geen rationeel calculerende wezens. We moeten ons goed realiseren dat mensen geborgenheid nodig hebben en als je daar niet voor zorgt ontstaan fascistoïde reacties.

Journalist, onderzoeker en auteur Peter Pomerantsev van Dit is geen propaganda. De oorlog tegen de waarheid constateert dat hedendaagse propaganda geen poging meer is om ideologisch te domineren, maar als doel heeft mensen verder uiteen te drijven. Hoe kun je het ideaal van een gedeelde, publieke zaak herstellen in een wereld waar digitale desinformatie wordt ingezet om opponenten en critici in diskrediet te brengen en conflicten aan te jagen? Een veelheid van informatiekanalen drijven mensen uiteen en fragmenteert de publieke ruimte met als resultaat een agressieve polarisatie, verwarring en onzekerheid. En dan ontstaat de behoefte aan een sterke man. Het idee van objectiviteit is niet langer geloofwaardig. Er is gebrek aan een toekomstgericht vergezicht mede veroorzaakt door de groeiende feiten vrijheid. Als je nu succes willen hebben al politicus moet je er meer dan een ideologie op na houden, tegenstrijdige dingen beweren, waardoor veel verschillende mensen zich herkend voelen. Hij pleit voor herstel van de publieke ruimten en een debat dat op argumenten wordt gevoerd.

Politicoloog David Runcicam en auteur van How Democracy ends is weinig optimistisch over de veerkracht van de democratie.
‘Ik geloof nog altijd dat juist het vermogen om je door een crisis heen te rommelen de grote kracht van de democratie is. …Maar het probleem is dat burgers nooit een groots moment van de waarheid zullen beleven waarin alles helder wordt, wie het verkeerd had, wie schuld heeft. Kijk naar de bankencrisis van 2008.’ De stabiele wereld bestaat niet meer, men wil een politiek die recht doet aan dat gevoel van gekwetstheid. Maar niemand deugt, iedereen is verdacht. En iedereen noemt zich democraat, hetgeen de bitterheid alleen maar groter maakt. Het is niet meer een strijd tussen ideologieën, maar een strijd om de betekenis van woorden op persoonlijke gronden, een uit de hand gelopen familieruzie. Mensen hebben het gevoel dat de democratie hun van hun waardigheid berooft en ook de problemen niet oplost. Vandaar de hang naar autoritaire leiders.
Er moet een nieuwe politiek worden uitgevonden die er niet van uitgaat dat de oplossing ligt in het samenbrengen van jong en oud, van hoog- en laagopgeleiden, stads-en plattelandsbewoners, want dat gaan we niet meer beleven, aldus Runcicam.

Bas Heijne – Leugen en waarheid. Prometheus 2021 – ISBN 9789044644241

Socioloog en filosoof Hartmut Rosa ziet de coronapandemie als symbolisch voor ons laatmoderne levensgevoel. Er voelt iets helemaal niet goed, maar we kunnen er onze vinger niet op leggen. Zijn kritiek op de neoliberale orde richt zich niet in de eerste plaats op de groeiende ongelijkheid, maar op de frustratie en woede van het nooit-genoeg. We krijgen nooit wat we verlangen. Je regelt zelf alles wat je wil, autonoom en vrij, maar we blijken machteloos te staan tegenover sociale ongelijkheid, klimaatverandering e.d. We missen resonantie in onze relatie met de natuur, de geschiedenis, met andere mensen en ook in die met onszelf, ons lichaam, aldus Rosa. We moeten streven naar resonantie in onze relatie met de wereld om ons heen, in levendig contact staat met iets buiten jezelf, en dat kan risicovol zijn omdat je je openstelt voor iets wat je niet kunt beheersen. Je moet kwetsbaar durven zijn. We zijn verslaafd geraakt aan parametrische optimalisering.

Met wetenschapsjournalist Angela Saini en socioloog Nathalie Heirich gaat Heine in gesprek over identiteit. Angela Saini, auteur van Superieur constateert dat pogingen om bewijs voor raciale verschillen te vinden de laatste jaren in de wetenschap aan kracht hebben gewonnen en dus niet alleen bij hooligans. Als oorzaak ziet zij een diepe, existentiële angst, de angst om een minderheid te worden dat gepaard gaat met verlies. ‘… als nationaliteit louter een kwestie zou zijn van een paspoort, dan kan in principe iedereen erbij horen, zolang je aan een aantal praktische voorwaarden voldoet. Maar als kleur, ras en etniciteit een rol spelen, dan is dat niet langer het geval. Dat is waarom er in bepaalde kringen zo gretig aanspraak gemaakt wordt op biologische argumenten.’ Dan gaat het niet om burgerschap maar om biologische verschillen.
(zie http://rozenbergquarterly.com/Angela+Sain)
Nathalie Heinrich, auteur van  Wat onze identiteit niet is definieert identiteit als volgt. Identiteit bestaat uit hoe je jezelf ziet, hoe je jezelf naar buiten presenteert en hoe je van buitenaf wordt gezien, aldus Heinrich. Identiteit is voortdurend in beweging, open en veel hangt af van de context. Identiteit wordt steeds meer gezien als assimilatie met een groep, aldus Heinrich, je bent deel van een collectief, in plaats van een individu. Er is sprake van een crisis wat identiteit betreft, mede veroorzaakt door de constante vergelijking van jezelf met anderen, o.a. via sociale media. Maar ook voldoen oude verhalen niet meer en dat voelt alsof je je identiteit kwijtraakt.

Na zeventien indrukwekkende interviews kunnen we constateren dat de resonantie is verloren gegaan door de moderniteit met het verlangen naar beheersing, dominantie en controle. De wereld blijkt niet beheersbaar te zijn, ondanks alle techniek. Er is geen gedeelde waarheid meer, als de verhalen je uitsluiten creëer je je eigen waarheid en verhalen. Er is wantrouwen en een afkeer ontstaan van de politiek. De politicus biedt weinig toekomstvisies en bevlogenheid.
We moeten met een nieuw verhaal komen voor een goede maatschappij, waarbij mensen worden betrokken. De politiek moet meebewegen met de maatschappij en niet alleen reageren op de maatschappelijke kwesties.
We moeten voorwaarden voor het geluk organiseren, niet via meetbare zaken, die echte resonantie hinderen. We moeten echte resonantie aangaan, niet gefixeerd op economische groei, maar op gelukkig zijn.

Zie ook:

Linda Bouws – St. Metropool Internationale Kunstprojecten

Tommy Wieringa – Gedachten over onze tijd

• door: Linda Bouws

Tommy Wieringa. Ills.: Joseph Sassoon Semah

Tommy Wieringa (1967) schrijft wekelijks voor NRC Handelsblad over de actualiteit in een periode van grote veranderingen en onzekerheden; het sociale weefsel rafelt.
Het zijn artikelen over autoritaire populisten, het toenemende fascisme en nationalisme, nepnieuws, de vrijheid van denken, de gevolgen van de klimaatcrisis, het coronavirus dat het speelveld drastisch herschikt en de urgentie van cultuur. Maar hij schijft ook over zijn dochters en literaire ontmoetingen in het buitenland. Tommy Wieringa legt verbanden met het verleden en doet een bewogen, moreel appel op de lezers.

Er zijn artikelen over Europa, een continent dat van crisis naar crisis ‘hompelt’, en waar het fascisme langzamerhand een courante Europese stroming wordt, en Wieringa tot een vermoeide Europeaan maken. Hij beschrijft het verontrustende nepnieuwsbericht van de NOS over de jood George Soros ‘een invloedrijke bemoeial met tentakels ver in de wereldpolitiek’ dat zelfs door de journalisten niet als zodanig was herkend en gebruik maakt van fascistische taal. Je hoeft niet eens meer een hekel aan joden te hebben om antisemitische quatsch te produceren, aldus Wieringa.

Tommy Wieringa gaat in diverse artikelen in op het asielbeleid en vluchtelingen, zoals de wandeltocht vanuit herinneringscentrum Kamp Westerbork tijdens de Nacht van de Vluchtelingen die niet doorging  vanwege bedreiging door vluchtelingenhaters en de joodse gemeenschap. En ondertussen gaat de versobering van de asieladvocatuur gewoon door.
Over de vijfentwintighonderd verdwenen kinderen, een kwart van alle alleenstaande minderjarige asielzoekers, waar ze gebleven zijn weten we niet. ’Met onbekende bestemming vertrokken, staat er achter hun naam.’ Zijn ze doorgereisd naar familie elders in Europa, gevallen in de handen van mensenhandelaren? Verdwenen in de criminaliteit, prostitutie, of in het illegale arbeidscircuit? Maar het zijn onze kinderen niet, en daarmee niet onze zorg.

Diverse artikelen zijn gewijd aan Thierry Baudet en Wilders die niet direct oproepen tot geweld, ‘maar (ze) scheppen een sfeer waarin geweld tegen een zogenaamd inferieure minderheid wordt vergoelijkt, en de geesten worden rijp gemaakt voor uitdrijving.’ Kritische artikelen over Baudet als bewonderaar van zijn leermeester Roger Scruton, en van Vladimir Poetin, en ontkenner van de klimaatcrisis.
In de wetenschap zou Baudet worden weggehoond, maar in de politiek vormen halve waarheden en hele leugens zijn politieke kapitaal., aldus Wieringa.
De urgentie en rol van de cultuur komen ook aan bod. Onder andere naar aanleiding van het commentaar van Clarice Gargard op de tentoonstelling ‘Vrijheid’ in de Fundatie in Zwolle. Gargard constateert culturele toe-eigening, bijvoorbeeld in de foto’s van Viviane Sassen, omdat ze de zwarte mens gereduceerd ziet tot zijn huidskleur. Maar juist zijzelf reduceert de zwarte mens tot zijn huidskleur, aldus Wieringa, zo zorgt zijzelf voor munitie in de identiteitsoorlog die op dit moment wordt gevoerd. Wieringa: ‘De cultuur zelf is intussen van niemand. Wij zijn allen gebruikers, geen eigenaars. Iedereen speelt altijd en overal leentjebuur. Je kunt cultuur koesteren, vereren, misvormen, verwoesten of onherstelbaar verbeterd teruggeven, maar je eigendom is het niet.’

Hij wijst op de naïviteit van mensen, en het ontbreken van weinig historisch besef. Als voorbeeld verwijst Wieringa naar Daan Roosegaarde, die door het Nationaal Comité 4 en 5 mei was uitgenodigd een ontwerp te maken. Hij ontwierp ‘Levenslicht’ met lichtgevende steentjes, honderdvierduizend, een voor elk individu dat naar de concentratiekampen werd afgevoerd, zonder een enkele verwijzing te leggen naar het ‘Stolpersteine’ project van de Duitse kunstenaar Demnig. Daan Roosegaarde begeleidde zijn ontwerp met de woorden ‘Ze wisten niet wat ze te wachten stond, maar ze voorvoelden dat het weinig goeds was.’ En ‘In de wagon sijpelde licht naar binnen door een kier in de deur. Dat zagen ze als teken van hoop.’ Zo kwam Roosegaarde op het idee om iets met licht te doen. Dunne ideetjes, lolletjes voor de openbare ruimte, aldus Wieringa.
En diverse artikelen gaan over de desastreuze effecten van de klimaatcrisis, hier nog beperkt ‘tot het verdwijnen van vogels en insecten, ongekende droogte verzakkende huizen, maar elders zijn de effecten al desastreus met onophoudelijke natuurbranden, hittegolven, tornado’s, overstromingen en misoogsten.‘ Tommy Wieringa waarschuwt ons dat de klimaatcrisis zal leiden tot migratiestromen die in het Westen een destructief wantrouwen zullen veroorzaken in supranationale organisaties als de Europese Unie.

Vanzelfsprekend is er ook veel aandacht voor de corona crisis. De rol van Mark Rutte en het RIVM worden belicht, de anderhalve meter afstand, de virus-industrie, de invloed van het virus op onze toekomst, complotdenkers.
Het laatste artikel is gewijd aan de inauguratie van Joe Biden als 46ste president van de Verenigde Staten, die Tommy Wieringa onverwacht sterk raakte vanwege de herstelwerkzaamheden van democratie en rechtsstraat. Maar de toeslagenaffaire in Nederland laat zien dat je geen autocraat nodig hebt om democratische en rechtsstatelijke principes te ondermijnen.

Tommy Wieringa – Gedachten over onze tijd. Amsterdam, De Bezige Bij, 2021. ISBN 9789403123912

Tommy Wieringa is de auteur van onder meer Joe Speedboot, De dood van Murat Idrissi en De heilige Rita. Zijn werk is in meer dan twintig landen vertaald.

Linda Bouws – St. Metropool Internationale Kunstprojecten

De Walrus of Love en de King of Rock: opmerkelijke bijnamen in de popmuziek

• door: Robert-Henk Zuidinga

Elvis Aaron Presley (1935-1977)

Ella Fitzgerald is the First Lady of Song, Aretha Franklin heet the Queen of Soul, Chuck Berry is the Father of Rock and Roll en Michael Jackson is bekend als the King of Pop: in de wereld van de jazz en popmuziek is aan bijnamen waarlijk geen gebrek. Meestal zijn die, zoals hierboven geïllustreerd, voor de hand liggend en weinig geïnspireerd. Verfrissend is het daarom op een ongebruikelijke, originele of anderszins verrassende bijnaam te stuiten.
Een mooi voorbeeld is die voor de omvangrijke Amerikaanse zanger Barry White (1944- 2003). Zijn toegewijde fans noemen hem vertederd the Walrus of Love. En inderdaad, wie een paar foto’s van de zingende zeerob meer dan vluchtig bekijkt, kan enige gelijkenis niet ontgaan.
Het love-deel van deze eretitel verwijst naar het diep-bronzen stemgeluid – in vaktermen: een driedubbele bas -, waarmee hij nummers als You’re the first, the last, my everything, Never never gonna give ya up en Let the music play voor zich uit bromt.

Barry White, geboren als Barry Carter en toen nog van normaal gewicht, kruiste eens op onverwachte wijze mijn pad. Voor het radioprogramma Het Zout in de Pap maakte ik literaire portretten van een uur. De gesproken delen werden afgewisseld met muziekfragmenten, waarvoor ik gewoonlijk de geïnterviewde auteur naar een voorkeur vroeg. In 1992 maakte ik zo’n portret van Bas Heijne naar aanleiding van zijn toen jongste roman Suez. Op mijn vraag naar een muzikale wenslijst bekende hij zijn liefde voor het werk van White. In diezelfde periode trad de zwoel zwijmelende zwaargewicht op in Rotterdam en zo kon het gebeuren, dat er van Bas Heijne, toen nog niet de huisfilosoof van het NRC/Handelsblad, naast zijn opiniërende stukken een interview met Barry White verscheen.

Het beste voorbeeld, evenwel, is Elvis Aaron Presley (1935-1977). Of Aron, zoals zijn ouders hem genoemd hadden. De dokter die aangifte deed, gaf echter de meer gangbare spelling – met dubbel A – op en zo staat het ook op zijn grafsteen.
De naam Elvis dankt hij aan de middelste naam van zijn vader, Vernon Elvis Presley. Een weinig gangbare naam, behalve onder de arme blanke bevolking in het zuiden.
Het beste voorbeeld om meer dan één reden. Niet zozeer vanwege zijn gangbare bijnamen, zoals the Mississippi Flash, omdat hij werd geboren in Tupelo in de staat Mississippi -, of the Memphis Flash. Hij overleed immers in Memphis, Tennessee. Graceland, zijn woonhuis en landgoed daar, is sindsdien meer dan een Elvis-museum. Het is een bedevaartsoord. (Ter contrastering: het Nederlandse Elvis Presley-museum is te vinden in een antiekboerderij in Molkwerum, in de provincie Friesland.) Of neem, als cliché aller clichés, the King.
Maar wel om het onwaarschijnlijke toeval dat zijn voornaam perfect rijmt op pelvis, naar het Latijnse pelvis voor bekken. En laten nu de ritmisch schokkende bewegingen met zijn bekken typerend zijn voor Elvis’ manier van bewegen op ritmische muziek.
Met die weinig verhullende maar alles suggererende bewegingen lag de bijnaam Elvis the Pelvis al snel voor de hand. Wellicht onbedoeld effect van dat heftige geschok was, dat de gezagsgetrouwe ouders van voornamelijk blanke kinderen met lede ogen aanzagen hoe die kinderen niet alleen die bewegingen overnamen – niet voor niets werd dat al snel rock-and-roll genoemd, zeer vrij te vertalen als heen-en-weer-en-op en-neer -, maar ze in toenemende mate zelfs op ideeën bracht.

Een eveneens interessante maar wat onderbelicht gebleven reden is de invloed die het verschijnsel Elvis, afgezien natuurlijk van zijn muziek, had in de popmuziek, bijvoorbeeld op het gebied van namen.
Enkele opmerkelijke voorbeelden. De Amerikaanse zanger Martin Benefield had als Vince Everett een paar bescheiden hits. Zijn pseudoniem had hij geleend van het door Elvis gespeelde personage in diens eerste grote speelfilm, Jailhouse Rock (1957). De Londense band The Sid Presley Experience putte voor zijn naam zelfs uit drie popbronnen: Sid Vicious, frontman van The Sex Pistols, Elvis Presley en The Jimi Hendrix Experience.

Reginald Maurice Ball, kortweg Reg Ball, was de zanger van de Britse groep The Troggs, maar had volgens zijn manager Larry Page niet echt de naam van een popster. Als grap opperde Page de naam Presley en sindsdien heette de zanger Reg Presley.
The Troggs hadden tussen 1966 en 1968 wereldhits met Wild thing (“you make my heart  sing”), With a girl like you en Love is all around, maar hadden daarvoor wel hun oorspronkelijke naam, Ten Foot Five, veranderd. Trogg was de verkorte vorm van troglodyte ofwel grotbewoner en was destijds gangbaar als scheldnaam voor het meer suffe type medemens. In 1967 verscheen hun album Trogglodynamite.
Ook de Engelse zanger Declan Patrick Aloysius McManus voorzag geen grootse carrière met zijn eigen naam. Toen hem een platencontract werd aangeboden waarin de voorwaarde was opgenomen dat hij een commerciëler artiestennaam zou nemen, viel de keuze op de meest commerciële voornaam die hij kon bedenken.
De achternaam Costello lijkt een verwijzing naar Lou Costello, de komische helft van het Amerikaanse duo Abbott and Costello, wereldberoemd vanwege hun dialoog Who’s on first?
In werkelijkheid was Costello de meisjesnaam van zijn moeder en was de voornaam van the King of Rock een idee van zijn manager, Jake Riviera. Dat pakte nog bijna ongelukkig uit, toen Costello’s eerste album, My aim is true, uitkwam rond het overlijden van Elvis Presley op 16 augustus 1977 en hij beschuldigd werd van lijkenpikkerij.
En voor de volledigheid: in 1986 bracht hij een album uit met de titel The King of America.

–
Robert-Henk Zuidinga (1949) studeerde Nederlandse en Engelse Moderne Letterkunde aan de Universiteit van Amsterdam. Hij schrijft over literatuur, taal- en bij uitzondering – over film.
De drie delen Dit staat er bevatten de, volgens zijn eigen omschrijving, journalistieke nalatenschap van Zuidinga. De boeken zijn in eigen beheer uitgegeven. Belangstelling? Stuur een berichtje naar: info@rozenbergquarterly.com– wij sturen uw bericht door naar de auteur.
Dit staat er 1. Columns over taal en literatuur. Haarlem 2016. ISBN 9789492563040
Dit staat er II, Artikelen en interviews over literatuur. Haarlem 2017. ISBN 9789492563248
Dit staat er III. Bijnamen en Nederlied. Buitenlied en film, Haarlem 2019. ISBN 97894925636637

Mardjan Seighali met Job Hulsman – Tot op de dag

• door: Linda Bouws

Mardjan Seighali. Ills.: Joseph Sassoon Semah

‘Wie in het buitenland opnieuw begint moet zich bewijzen.’

Mardjan Seighali (1964) is geboren in de Iraanse plaats Rasht, waar ze een liberale opvoeding genoot; religie speelde geen rol.
Als scholiere maakte ze mee dat Iran in opstand kwam tegen de exorbitante levensstijl van de Sjah en hem tot aftreden dwong. De Iraanse ayatollah Khomeini kwam terug uit zijn tijdelijke verblijfplaats in Parijs en werd als held onthaald. Hij won de verkiezingen en veranderde Iran in een theocratisch bolwerk.
Mardjan Seighali sloot zich aan bij de Iraanse oppositiepartij Mojahedin-e Chalgh, de Volksmoedjahedien, een partij die streefde naar een meer gelijke welvaartsverdeling. Twee jaar later, in 1981, werd de partij door Khomeini tot vijand van god verklaard. Ze werd voor haar veiligheid door haar vader ontvoerd naar een tante in Teheran.

Als ze tussentijds haar familie bezoekt voor het nieuwjaarsfeest, wordt ze door de Revolutionaire Garde opgepakt, en wordt in de gevangenis, gemarteld, bedreigd en vernederd. Haar wordt niets bespaard omdat ze voor de partij pamfletten uitdeelde en deelnam aan discussies. Veel van haar medegevangenen eindigen in een massagraf, zoals haar vriendin Tahmina ‘een bloem die niet tot bloei mocht komen.’ Haar ouders sloten een deal met het regime waardoor ze na anderhalf jaar uit de gevangenis werd ontslagen, op voorwaarden dat ze moest trouwen en ze kreeg een studieverbod. Vlak na haar vrijlating trouwt ze, met tegenzin, met Rasoul: ze wilde vrij zijn, maar de eer van de familie was zo gered. Ze krijgt met hem twee zonen.
Mardjan Seighali was woedend omdat ze geen enkele inspraak had gehad op haar vrijlating; thuis mag ze nergens over praten.
Ze wil voor alles onafhankelijk zijn en vol strijdlust, ook in haar relatie met haar man Rasoul. Het is voor haar heel moeilijk over haar persoonlijke ervaringen te vertellen. Ze memoreert vaak de woorden van haar vader, toen ze vrijkwam uit de gevangenis: ‘Hier praten we niet meer over!’

Haar man Rasoul was in 1989 gevlucht naar Nederland, omdat hij gezocht werd vanwege een filmopname van een steniging. Mardjan Seighali wordt vervolgens herhaaldelijk opgepakt en weer vrijgelaten. Ze komt als zesentwintigjarige, na een aantal mislukte vluchtpogingen, met haar twee kinderen in 1990 in Nederland terecht waar ze weer moeizaam een gezin vormt met Rasoul, eerst in Den Helder, dan in Brummen en uiteindelijk in Almere, waar ze zich thuis voelt: ‘Almere – nieuwe stad waar je als nieuwkomer een nieuw leven kan beginnen.’

Ze worstelt nog steeds met haar herinneringen aan de gevangenis en het regime van ayatollah Khomeini, maar eenmaal in Nederland besluit ze alles op alles te zetten om haar leven weer betekenis te geven.
In 1997 voltooide ze haar studie Maatschappelijk werk- en dienstverlening aan de Hogeschool van Amsterdam. Later werd zij o.a. directeur van Stichting voor Vluchteling-Studenten UAF (die ook haar studie financierde), zat in de Raad van Advies College voor de Rechten van de Mens en krijgt een baan als hoofd Sector Communicatie & Publicatie en Relatiemanagement bij Stichting Erfgoed Nederland. Sinds november 2020 is ze voorzitter van het Humanistisch Verbond.

Schrijver en journalist Job Hulsman van uitgeverij Ambo/Anthos, die in 2017 Iran bezocht, weet haar te enthousiasmeren haar verhaal op te schrijven. Ze ontmoetten elkaar regelmatig aan haar keukentafel in Almere, en ook zelf kroop ze achter haar computer.

Na de lancering van Tot op de dag weet ze niet of ze blij is, want ze denkt nog steeds aan de mensen die in onvrijheid woonden en wonen. Sinds haar vrijlating in 1983 vraagt ze zich nog steeds af: ’is het een straf of een zegen dat ik vrijkwam? Als er iets te kiezen viel, wat zou ik dan hebben gekozen: thuiskomen met de herinneringen die ik heb en daarmee door het leven gaan of helemaal niet meer thuiskomen? De vragen galmen nog steeds door mijn hoofd.’

Mardjan Seighali met Job Hulsman – Tot op de dag – Ambo/Anthos Uitgevers, Amsterdam, 2021. ISBN 9789026353291

Opnieuw beginnen: Mardjan Seighali bij TEDxAlmere

Linda Bouws – St. Metropool Internationale Kunstprojecten